U hebt ongetwijfeld al van volgende doemscenario’s gehoord: het smelten van de ijskappen, het uitsterven van zeldzame diersoorten, verwoestende zure regen, smog... Hoewel de milieuproblematiek voor ons zorgeloze studenten een ver-van-mijn-bed-show lijkt, is het een zaak die ons allemaal aanbelangt. Om uw feitenkennis hieromtrent bij te schaven, zet dwars enkele noemenswaardige cijfers op een rijtje.
De klimaatverandering
Global warming: deze verandering van het klimaat is een rechtstreeks gevolg van de oplopende concentraties aan broeikasgassen in onze atmosfeer. Deze gassen laten de zonnestralen van de zon richting aarde door, maar houden de door de aarde teruggekaatste warmte tegen. Dat is dan het befaamde broeikaseffect.
Sinds het begin van de industrialisatie, omstreeks 1750, is de concentratie aan broeikasgassen sterk toegenomen. Er zijn steeds meer bewijzen dat menselijke activiteiten – zoals ontbossing en het gebruik van fossiele brandstoffen – aan de grondslag liggen van de temperatuurstijging die we de laatste vijftig jaar waarnemen.
Hoewel vast niemand bezwaar optekent tegen een iets warmer klimaat, heeft een temperatuurverandering van meer dan 2°C toch serieuze gevolgen voor mens en milieu. Men voorspelt dat de globale klimaatverandering nog deze eeuw voor een verhoging van de gemiddelde temperatuur met 1,1° tot 6,4°C zal leiden. Een toe- of afname van de neerslaghoeveelheden naargelang de regio zal op te merken zijn. Het zeeniveau zal bovendien stijgen met 18 tot 59 cm. Enkele te verwachten gevolgen zijn overstromingen, droogtes en verspreiding van ziektes.
In België was 2006 het absolute recordjaar met een gemiddelde jaartemperatuur van 11,4°C. De tien warmste jaren sinds 1833 (het jaar van de eerste weermetingen) situeren zich na 1989, de tien koudste vóór 1888.
Het gat in de ozonlaag
Zo’n ander rampscenario: het gat in de ozonlaag. Onze atmosfeer beschermt het leven op aarde door een gedeelte van de schadelijke straling die afkomstig is van de zon tegen te houden.
De ozonlaag, die zich in de stratosfeer (tot ±17km boven aardoppervlak) bevindt, houdt het schadelijkste deel van de ultraviolette straling uit zonlicht tegen. De ozonlaag wordt aangetast door bepaalde drijfgassen, met name chloorfluorkoolstofverbindingen (CFK’s). Ze worden meestal gebruikt als koelmiddel in koel-, vries- en airconditioninginstallaties. Daarnaast zijn de stoffen terug te vinden in schuimen, blusmiddelen, spuitbussen en reinigings-, oplos- en isolatiemiddelen.
De aantasting van de ozonlaag komt het sterkst tot uiting in het ozongat dat elk voorjaar rond september boven de Zuidpool optreedt. Boven het Noordpoolgebied wordt ook een ozonafname gemeten, maar die is minder sterk. Daarom werd in 1989 het Montreal Protocol opgesteld. Het was echter te verwachten dat het gat niet meteen zou dichten (het bleef nog tot 2000 groeien) aangezien de drijfgassen al in de ozonlaag zitten.
Milieuvriendelijkheid bij de bevolking
De Belgische huishoudens worden beetje bij beetje milieuvriendelijker. Het aantal huishoudens nam in de periode 1995-2006 toe met 10%. De totale hoeveelheid afval steeg echter sneller dan het aantal huishoudens, met 12,5%. De hoeveelheid restafval daarentegen daalde met 51%. Ook het energieverbruik daalde licht, met 1%. De broeikasgasemissie, die daaraan gekoppeld is, daalde met maar liefst 6,5% tussen 1996 en 2006. Het watergebruik vertoont geen duidelijke trend, maar blijft de laatste jaren wel vrij constant.
Het milieu is misschien niet meteen uw grootste zorg, maar we geraken op de goede weg. Bekijk dus zeker de tips van Gaia Jorden op het einde van dit dossier en draag je steentje bij tot een leefbare wereld voor ons nageslacht.