De Associatie Universiteit & Hogescholen Antwerpen (AUHA) is het meeste gegroeid van de vijf Vlaamse onderwijsassociaties. In 2012 telde de AUHA 36.007 studenten. Sinds 2004 groeide de AUHA proportioneel met 47 procent. Het marktaandeel steeg sindsdien met 0,8 procent.
In hoeverre kan deze groei opgevangen worden door de stad en de onderwijsinstellingen? dwars vroeg Veerle Desimpelaere, coördinator van Antwerpen Studentenstad, Georges Goffin, beleidssecretaris van AUHA en Alain Verschoren, voorzitter van AUHA en rector van Universiteit Antwerpen naar de huidige ontwikkelingen en toekomstplannen.
Betaalbaar kot gezocht
“Er zijn een aantal externe factoren voor de groei in het onderwijs aan te wijzen: Antwerpen staat hoger op de keuzelijstjes van de kandidaten en de AUHA heeft Antwerpen als studentenstad ook actief gepromoot de afgelopen 10 jaar,” vertelt Goffin. Desimpelaere verklaart de factoren die de groei beïnvloeden verder: “De democratisering van het onderwijs zorgt ervoor dat er meer jongeren kunnen gaan studeren en tegelijkertijd zit Antwerpen uiteraard ook in de lift omdat hier heel veel groeipotentieel is. Gent is een stad die ondertussen echt wel verzadigd is en waar men momenteel ook geen aanmoedigingsbeleid meer voert. In Antwerpen heb je een duidelijke keuze van het stadsbestuur om in te zetten op Antwerpen als studentenstad. Omwille van de doorstroom uit het secundair onderwijs komen er ook steeds meer jongeren terecht in het hoger onderwijs. En als je in de stad al een groeiende populatie hebt, dan zal dat wellicht resulteren in een hoger percentage hoger onderwijsstudenten.”
Huisvesting is voor alle partijen een belangrijk beleidspunt. Desimpelaere: “Er is alleen een tekort op vlak van kwaliteitsvolle huisvesting en korte termijnverhuur. We hebben als stad vooral ingezet op kwaliteit: er zijn brandveiligheidsvoorschriften gekomen voor studentenhuisvesting, er is een databank waar in principe alle koten op komen. Die koten krijgen ook meteen een kwaliteitslabel, dus er worden controles uitgevoerd. De historische studentenbuurt is ondertussen stillaan verzadigd wat studentenkoten betreft. De studentenkoten bevinden zich nog in een aantal andere concentraties, maar wel verspreid over de stad. Een tendens die zal stijgen gezien de bouw van een aantal nieuwe campussen verspreid over de stad.
Tegelijkertijd merk je een enorme groei aan projecten in studentenhuisvesting door privéontwikkelaars dus in die zin speelt de markt nu een rol. Dat zijn koten die in een hoger prijssegment liggen. Maar wij willen ook de eigenaars van de kleinere aantallen studentenkoten aansporen om te blijven investeren, zodat die koten niet verdwijnen van de markt en er nog een mooie mix is in het aanbod. Goffin kan zich hier helemaal in vinden en vult aan: “De groei is geen probleem voor studentenkoten. Prijzen gaan juist stabiliseren door grote aantallen beschikbare studentenkoten. Het aanbod verschuift dan naar de hogere klasse waarbij men bijvoorbeeld over eigen sanitair beschikt. Daar zet de privémarkt op in. De stad zelf niet, die zorgt ervoor dat er ruimte blijft voor betaalbare studentenkoten waarbij kwaliteit voorop staat.”
De cijfers: er zijn ongeveer 7.500 kotstudenten en iets meer dan 8.500 studentenkoten. Dat lijkt dus meer dan genoeg om iedereen op te vangen, zeker wanneer je de koten erbij telt die in het zwart en onder de radar worden verhuurd. De koten die uit de boot vallen komen, met de woorden van Annelies Kolacny van Antwerpen Studentenstad, "net iets te kort op vlak van prijs-kwaliteit verhouding." Met andere woorden, als er gaten in de muur zitten van een vierkante meter groot, als de verf afbladert, of als ze ernstig overschat worden.
Tekort aan onderwijsruimte?
Onderwijsinstellingen zullen beginnen met een grote verhuisbeweging wat de campussen betreft, legt Desimpelaere uit.“Er komt binnenkort een hele grote campus op Noord. Karel de Grote-Hogeschool bouwt op ’t Zuid. Ook de buitencampussen van de universiteit worden aangepakt. Op dit moment kampen een aantal campussen met een capaciteitsprobleem en daar wordt evengoed een oplossing voor gezocht.” Goffin licht toe: “Elke instelling heeft al een plan voor uitbouw en een herplanning van studies en infrastructuur. Universiteit Antwerpen maakt een inhaalmanoeuvre: de Vlaamse overheid heeft extra professoren beloofd voor de komende jaren. Er zijn ook wat infrastructuurproblemen en de opleidingen worden onder de loep genomen qua groepsgrootte. Op dit moment worden er tijdelijke en definitieve oplossingen voor de groei voorbereid. Verschoren licht de oplossingen voor Universiteit Antwerpen toe: “Alle Vlaamse universiteiten kampen met een tekort aan professoren. Er komt meer ondersteuning voor de onderwijsministeries, waardoor er 400 professoren over heel Vlaanderen aan de slag kunnen. Zo'n 10 à 15 procent zal naar Antwerpen komen. Voor de overvolle collegezaal zullen we de roosters zo gaan opstellen dat de groepen opgesplitst kunnen worden en hetzelfde college vaker gegeven wordt. Op campus Drie Eiken komen gebouwen bij, die binnen 5 jaar in gebruik kunnen worden genomen. Het is een domino-effect: bepaalde gebouwen kunnen pas vrij komen voor bepaalde studies, als de studies die er zaten verhuisd zijn naar een nieuwe locatie. Dit en volgend collegejaar is het soms nog behelpen.” Binnen de universiteit zal niet alleen het een en ander veranderen om aan de vraag te beantwoorden, maar op langere termijn ook om in te spelen op de huidige trends op onderwijsgebied: “Colleges worden nu ook al opgenomen om de mogelijkheid te hebben ze als herhaling te bekijken. In de toekomst zal dit sowieso veranderen: het gros van de colleges zal dan via internet aangeboden worden. Maar we kunnen niet onbegrensd blijven groeien, we willen niet ver de 20.000 studenten zoals in Gent en Leuven overstijgen. Ik geloof in kwaliteit en bij Universiteit Antwerpen willen we er voor zorgen dat er kwalitatief onderwijs is en willen we ons profileren door meer te gaan specialiseren.”
Luxekoterij
Kolacny: "Op vlak van koten zijn we de laatste jaren veel meer aan het inzetten op kwaliteit. Een van de dingen die vooral bleek te werken was van Kotweb.be een open website te maken, waardoor studenten nu veel duidelijker prijzen kunnen vergelijken. Die campagne werpt zijn vruchten af. We merken een stijgende trend in de kwaliteit van de koten zonder dat we daarvoor moeten boeten met een verhoging van het huurgeld. De prijzen zijn de voorbije vier jaar gemiddeld slechts 4 euro gestegen." Deze inzet op kwaliteit valt duidelijk af te leiden aan het aantal luxekoten dat momenteel in de stad opduikt. Zowel aan de Paardenmarkt als aan 't Eilandje, het Stadspark en de Sint-Katelijnevest schieten de studentikoze villa's als paddenstoelen uit de grond. De maandhuur kan oplopen tot 1.000 euro, kosten niet inbegrepen. Merkwaardig genoeg is daar een markt voor, volgens Kolacny. "Vooral Nederlandse studenten vallen ervoor. Zij zijn gewend om voor heel kleine koten 400 à 500 euro te betalen, dus zien ze het zeker zitten om wat meer uit te geven voor veel meer kwaliteit. Bij de Belgische studenten is dat een heel ander verhaal."
Wat krijg je nu eigenlijk voor zo'n luxekot? Laat het duidelijk zijn, het verschil met een studentenkamertje is navenant. Op elk 'kot' kan je naast ergonomische bureaustoelen, designermeubels en de bijna vanzelfsprekende eigen keuken en badkamer, ook nog eens van je eigen flatscreen televisie genieten. Op de koten van de Paardenmarkt krijg je er een gemeenschappelijke fitnessruimte bij. Campus Opera, dat momenteel gebouwd wordt aan het Stadspark, zal een wassalon, een bibliotheek en een lounge bar huisvesten. De vraag of dat allemaal nog wel bijdraagt tot een studentenleven conform de traditie, blijft onbeantwoord. Wel kan Kolacny ons melden dat er ook meer en meer studenten voor gouwe ouwe koten met een kotmadam kiezen. "De Bed & Breakfast sfeer wordt opgezocht. Huiselijke luxe, dat is wat zo'n studenten willen." Zoals bij moeder thuis. Als het trouwens aan de ontwikkelaars ligt komen er zeker nog luxeprojecten bij. "Maar de draagkracht van de buurten primeert." Al goed dat onze burgemeester vorig jaar nog aan dwars meldde dat als hij de buurten rond de universiteit bekijkt: "uitbreiding zeker moet kunnen."
Het ‘Huis van de student’ is een initiatief van Antwerpen Studentenstad en zal in september 2014 verhuizen naar de Kleine Kauwenberg. Deze plek wordt het zenuwcentrum voor de behoeften van de student. Lees meer op: www.antwerpenstudentenstad.be/nl/huis-van-de-student-xl |