Sinds Universiteit Gent in mei vorig jaar de verkoop van notities en samenvattingen verbood, is er ook in Antwerpen al veel te doen geweest rond een eventuele afchaffing van deze praktijk. Verschillende studentenclubs kwamen in opstand, maar zelfs na aandringen van enkele professoren werd het Onderwijs- en Examenreglement aan onze universiteit (nog?) niet veranderd.
Dus hoe zit het nu precies met deze verkoop? Koopt of verkoopt iedereen samenvattingen? Wat is de kwaliteit van de samenvattingen die te koop worden aangeboden? Belangrijker misschien, wat denken de professoren hiervan en wat doen ze eraan? dwars dook de wereld van de samenvattingshandel in en zocht het uit.
in de zevende cloud?
Iets wat op het eerste gezicht al opvalt, is dat niet elke studierichting lijkt te kiezen voor een verkoop van samenvattingen. Sommige studierichtingen stellen gewoon hun samenvattingen en notities beschikbaar via een gezamenlijke Dropbox of de website van de studentenvereniging. Het verspreiden van studiemateriaal verloopt tegenwoordig bijna uitsluitend online. De meeste studierichtingen hebben een Facebookgroep waar mensen samenvattingen en notities kunnen delen en vragen kunnen stellen. Maar waarom zouden studenten er dan nog voor kiezen om toch geld te geven aan samenvattingen? Die keuze lijkt vooral gemotiveerd te worden door de kwaliteit van de notities en samenvattingen die op Facebook komen in vergelijking met die achter een metaforische paywall. Bij de richtingen die via beide kanalen studiemateriaal verspreiden, is er vaak weinig vertrouwen in de samenvattingen die online komen. Waarom zou je immers een goede samenvatting gratis weggeven als je er geld mee kan verdienen?
gratis of voor niks
De hele praktijk van het verkopen van samenvattingen lijkt vooral te steunen op traditie. Bij studentenclubs als Klio, WINAK en PSW bijvoorbeeld, heerst veeleer een open source-mentaliteit. Deze clubs zijn enkele van de vele die ervoor kiezen om hun samenvattingen gratis beschikbaar te stellen voor leden. Eén belangrijk detail: “voor leden” impliceert dat de student nog steeds moet betalen voor het lidmaatschap van de club alvorens toegang te hebben tot de database met notities en samenvattingen. Hoewel dit niet overal het geval is, valt hieruit af te leiden dat écht gratis moeilijk te vinden is, en dat je geluk moet hebben met je studierichting.
Ongeacht de manier van verspreiden, zien veel studenten het delen van samenvattingen als een deal van geven en nemen. Als een samenvatting gedeeld wordt, verwacht men hier wel iets voor terug. Deze compensatie kan geld zijn (we zijn tenslotte allemaal arme studentjes), een pint, een andere samenvatting, … Belangrijk is te beseffen dat een samenvatting iets is waar tijd en energie in kruipt, waardoor het dus best te begrijpen valt dat sommige studenten dit werk willen verkopen. Maar hoeveel kan zo’n samenvatting dan juist opbrengen?
it’s a rich man’s world
dwars sprak met een rechtenstudente die haar samenvatting via Quickprinter verkoopt. Quickprinter lijkt tot nog toe één van de weinige printshops te zijn die zich deze lucratieve bijverdienste hebben toegeëigend. Ze verkopen samenvattingen aan ruwweg één euro per twintig pagina’s en de student die de samenvatting binnenbrengt, krijgt tien procent van de opbrengst. Best een leuke bijverdienste en een goede manier om gemakkelijk aan samenvattingen te geraken, zo lijkt het. De realiteit is echter iets minder rooskleurig.
Het is waar dat Quickprinter eindeloos veel samenvattingen aanbiedt voor eindeloos veel vakken, maar deze samenvattingen worden noch gecontroleerd op inhoud, noch op lay-out. Men zou dus bij wijze van spreken gewoon de PowerPoint-slides die in de les gebruikt worden, kunnen indienen als samenvatting in de hoop dat iemand deze koopt.
samen sterk, allemaal vriendjes
Studenten moeten dus op elkaar rekenen om het kaf van het koren te scheiden. Het risico op slechte samenvattingen is overal aanwezig, ongeacht of de studierichting de samenvattingen verkoopt of verdeelt. Voor elk vak zijn vaak verschillende samenvattingen beschikbaar, die niet allemaal even correct of up-to-date zijn. Studenten rekenen dan op ouderejaars en medestudenten om te weten welke de beste zijn. Een nadeel aan sommige samenvattingen is dat de inhoud fel verouderd is, aangezien veel proffen hun vakinhoud elk jaar licht aanpassen.
Hoewel professoren zich over het algemeen niet veel aantrekken van de samenvattingen die circuleren, geven velen toch een waarschuwing om niet zomaar te vertrouwen op diegenen die rondgaan. Maar ze zijn niet allemaal van deze samenvattingen gediend. Sommige proffen vermelden bijvoorbeeld niet wanneer iets verandert ten opzichte van het vorige jaar. Een ongenoemde professor stond erom bekend zijn examenvragen te richten op die elementen waarvan hij wist dat ze fout vermeld stonden in de meest populaire samenvatting.
Of je je samenvattingen nu koopt, verkoopt of gratis online zet, twee dingen zijn zeker: not all samenvattingen are created equal en zelf je boeken eens opendoen kan ook geen kwaad.