Hoewel hij altijd duidelijk gesteld heeft dat hij vanaf het moment dat hij de universiteit zou verlaten ook echt weg zou zijn, hebben we na lang aandringen toch nog dit interview kunnen loskrijgen. Michael Verdonck, de vorige voorzitter van onze één jaar oude studentenraad en tevens wereldrecordhouder studentenengagement, laat hieronder nog éénmaal zijn licht schijnen over de studentenaangelegenheden op de UA.
Je bent tijdens je studententijd zeer actief geweest. Zou je even kort kunnen overlopen in welke raden en verenigingen je precies hebt gezeten?
Michael Verdonck Dat is al meteen een hele boterham. Voor de eenvoudigheid zal ik het in twee luiken splitsen, want er is natuurlijk een verschil tussen studentenverenigingen en studentenvertegenwoordigers. Ik heb een paar jaar bij Unifac gezeten, als PR-verantwoordelijke en als voorzitter, ik zat toen ook in de kringraad. In 2003-2004 werd ik ook woordvoeder voor VUAS. Dit was het jaar van de fusie en onze taak was ervoor te zorgen dat alle reglementen met betrekking tot de studentenverenigingen die op de drie verschillende campussen golden, samengevoegd werden tot één enkel reglement. In samenspraak met de rector en Bruno De Loght waren er onderhandelingen over de subsidies. In datzelfde jaar was ik ook ondervoorzitter van de sociale raad. Als studentenvertegenwoordiger heb ik in de faculteitsraad, de CIKO en de onderwijscommissie voor TEW gezeteld, twee jaar in de Raad van Bestuur, het bestuurscollege, het bureau van de onderwijsraad en het laatste jaar was ik voorzitter van de Studentenraad. Verder zat ik ook twee jaar in het overlegcomite van de stad Antwerpen en was ik afgevaardigde voor de UA bij de Vlaamse Vereniging voor Studenten.
Kom je in al die raden niet geregeld dezelfde dossiers tegen?
Verdonck Uiteraard. Stel dat het niet zo zou zijn, dan had de universiteit een probleem. Dat zou namelijk willen zeggen dat iedereen zomaar los van elkaar beslissingen neemt. Vooral interessant is de scheiding tussen het centrale niveau en de faculteiten. De faculteiten kunnen wel een aantal zaken zelfstandig regelen. Maar je zit nog altijd op een universiteit, dat is geen bedrijf, er moeten nu eenmaal een aantal dossiers door verschillende raden passeren vooraleer ze goedgekeurd kunnen worden.
Kan je daar een concreet voorbeeld van geven?
Verdonck Het examenreglement, dat voor de studenten zeer belangrijk is. Het werd besproken op het bureau van de onderwijsraad, parallel werd dat ook besproken in de Studentenraad en tegelijk ook in de onderwijscommissies van de verschillende faculteiten. Het uiteindelijke voorstel werd goedgekeurd op de onderwijsraad, waarna de raad van bestuur uiteindelijk de knoop heeft doorgehakt. In principe zou de Raad van Bestuur alle beslissingen zelf kunnen nemen zonder iemand te raadplegen maar dat zou niet erg verstandig zijn.
Je vermeldde het nieuwe examenreglement, was dat niet juist een dossier waarbij niet naar de studentenvertegenwoordiging werd geluisterd?
Verdonck Dat was één van de grote dossiers op de Studentenraad, omdat er een hoop zaken veranderden door de BaMa-structuur. Het opstellen van het examenrooster blijft een probleem en zal dat ook blijven zolang er geen consensus komt tussen de administratie, de studenten en de professoren. De studenten vroegen om de bekendmaking van de roosters twee weken te vervroegen. Maar administratief achtte men dat niet mogelijk. Uiteindelijk zijn op vraag van de studenten enkele aanpassingen in het examenreglement gekomen, maar over de belangrijke zaken, zoals de roosters werd niet meer gesproken. De studenten in de onderwijsraden hebben tegen gestemd omdat er niet meer naar hun laatste compromisvoorstel geluisterd werd.
Wat heeft de Studentenraad wel kunnen verwezenlijken?
Verdonck De aanpassingen van het reglement rond de rectorverkiezingen. Het aantal studenten dat mee mag kiezen werd verhoogd van vijf naar acht. Dit heeft echter lang geduurd. Het probleem met al die raden is dat het enorm lang duurt om tot een concrete beslissing te komen. Ook de vervroeging van het academiejaar heeft de Studentenraad kunnen tegenhouden. Ik heb begrepen dat de vice-rector (Denekens) nu reeds opnieuw begonnen is over de vervroeging van het academiejaar. De studenten zullen weer van zich moeten laten horen als ze niet akkoord zijn.
Hoe sta je tegenover de toenemende studiedruk, vroeger werd gezegd dat je op de universiteit gewoon je cursus moest kennen tegen juni?
Verdonck Het belangrijkste en wat ik vooral het leukste aan het studentenleven vond, is dat je heel zelfstandig bent. Dat moet zo blijven. Je moet wel taken kunnen krijgen, als ze nuttig zijn tenminste. Je leert er ook uit. Maar wat niet interessant is, is dat je elke week, groepswerkjes moet maken en papers moet schrijven. Dan ben je de hele tijd aan het vergaderen en verricht je half werk. Er moet nog tijd overblijven om een studentenleven te kunnen leiden. Sociaal engagement, mensen leren kennen, ... het blijven toch de jaren waarin je de mogelijkheid en vrijheid krijg om heel veel te ontdekken. Op de universiteit kan je buiten de lessen ook aan heel veel interessante dingen deelnemen, gaande van culturele activiteiten of politieke debatten tot sportactiviteiten of TD's. Je moet van je studentenjaren profiteren!
Over constant vergaderen gesproken; hoeveel vergaderde jij?
Verdonck Ik was daarin wel een extreem geval. Concreet waren er elke week ongeveer twee vergaderingen waar ik moest zijn. Ik deed dat met plezier hoor, omdat je na een tijd merkt dat je een aantal dingen toch kan bijsturen.
Heeft dit gewogen op je studies?
Verdonck Natuurlijk had ik meer kunnen studeren. De vraag is of ik het dan ook gedaan zou hebben. (lacht) Het belangrijkste is een goede planning opstellen en dan lukt dat allemaal wel. Ik ben alleszins nooit in augustus moeten terugkomen.
Hoe rol je er eigenlijk in? Er zijn maar weinig studenten die op de hoogte zijn van al die raden. Werd je door iemand aangesproken om je daarvoor in te zetten?
Verdonck Wat we de vorige jaren gedaan hebben is een boekje uitgeven bij het Unifac-postje en de snelkrant waarin uitgelegd werd wat studentenvertegenwoordiging juist inhield. In principe moet je jezelf gewoon verkiesbaar stellen. Je zou ervan opkijken hoe vaak mensen, die zich out of the blue inschrijven, verkozen worden. Het is best op het niveau van de faculteit te beginnen, het is dichter bij je bed en er worden dossiers besproken die je persoonlijk aangaan. De kans dat je verkozen wordt is zeer groot, in sommige faculteiten zijn er zoveel mandaten dat er vaak niet genoeg kandidaten zijn. Zeker bij de faculteiten Exacte Wetenschappen en Geneeskunde zijn er veel mandaten aangezien ze daar zoveel richtingen hebben.
De verkiezingen worden op de Stadscampus door Unifac georganiseerd. Veel kandidaten zijn ook lid van Unifac. Stelt zich daar geen probleem?
Verdonck Ik kan je verzekeren dat dit zeer serieus gebeurt. Zoals in het reglement aangegeven wordt, is er altijd iemand van de overheid die het gebeuren superviseert. Dan is er per campus iemand die bij het tellen een oogje in het zeil houdt. Als er kandidaten zijn die bij Unifac zitten dan mogen die uiteraard niet mee tellen. In principe is er dus geen probleem. Door wie zou je het trouwens anders laten doen? Waarom zijn veel kandidaten Unifaccers? Dat zijn mensen die zich al enorm inzetten en geregeld met studentenvertegenwoordiging in contact komen. Ikzelf sprak daar tijdens mijn periode bij Unifac ook heel veel mensen over aan. Maar als je de resultaten bekijkt, zal je zien dat ook enkele mensen van Unifac niet verkozen raken.
Zijn er bepaalde zaken die je wou verwezenlijken maar die niet gelukt zijn? Bepaalde frustraties?
Verdonck De grootste frustratie was dat alles zo traag ging. Professoren hebben heel veel tijd, ze hebben een carrière van veertig jaar. Als student heb je meestal maar één jaar waarin je in een raad mag zetelen. Omdat je met een overlegstructuur zit, wat volgens mij toch wel het beste is, moet je rekening houden met deze traagheid van besluitvorming.
Concreet vind ik het zeer spijtig dat het dossier rond studiedruk en cursussen niet is opgelost. Opmerkingen over de inhoud en structuur van cursussen liggen nu eenmaal gevoelig bij professoren. Ik blijf er ook van overtuigd dat men het bekendmaken van de examenroosters zou kunnen vervroegen als men zou willen. In sommige andere universiteiten krijg je je examenrooster bij je lessenrooster. Dit vergt natuurlijk ook wat inspanning van de studenten die hun papieren op tijd moeten binnen brengen.
Ik denk echt dat als de studentenvertegenwoordigers dossiers goed aanpakken, eventueel met voorbeelden, dat professoren zeker zullen luisteren. De meeste professoren zijn zeker van goede wil, het gaat soms over geduld en de manier van aanpakken. Moest dat niet lukken, dan moet je via een Studentenraad de dingen formeler proberen aan te pakken en proberen alle studenten te betrekken. Ook de communicatie tussen vertegenwoordigers en studenten moet nog beter, hoewel er echt inspanningen zijn geleverd de laatste jaren.
Had de Studentenraad ook iets te zeggen over dossiers als de fusie of de verhuis van de buitencampussen?
Verdonck Bij de verhuis werd er aan de studenten gevraagd wat zij belangrijk vonden. Tijdens het studentenoverlegcomité, dat is een informele vergadering waar studenten elk semester rechtstreeks aan de rector kunnen vertellen wat hen dwars ligt, werd dit ter sprake gebracht. Dat is best een knappe structuur. Ik zie zo'n overlegcomité bijvoorbeeld niet meteen in Leuven plaatsvinden. De studenten van de buitencampussen wilden hun campus gemoderniseerd zien en daar werd dan ook naar geluisterd.
Hoe wordt een studentenoverlegcomité aangekondigd?
Verdonck VUAS kondigt dit aan en alle studenten worden daarvan op de hoogte gesteld. Het spijtige is dat bij het laatste overlegcomité meer mensen van de UA aanwezig waren dan dat er studenten waren. Op dat moment kan ik onmogelijk nog even aan de rector gaan uitleggen hoe het wel zou moeten lopen en dat is zeer spijtig. Het overlegcomité zou het ideale moment moeten zijn waarop andere studenten het academisch corps eens kunnen aanspreken over de bibliotheek, studentenrestaurants, enzovoort.
Krijg je soms nog telefoontjes van de nieuwe lichting vertegenwoordigers?
Verdonck Af en toe geef ik de huidige lichting wat raad. Bij dossiers die blijven terugkomen, kan ik waarschuwen voor argumenten van de professoren. In het begin ben je onder de indruk van de samenstelling van zo'n raad. Je bent er met een vijftal studenten en voor de rest zitten daar professoren en assistenten. Je moet door micro's praten en als je niet deftig je mannetje staat, wordt je gewoon uitgelachen. Je moet wat steken kunnen incasseren, maar soms kan je er ook wel subtiel een aantal uitdelen.
Hoe is de Studentenraad eigenlijk opgericht?
Verdonck Voor de fusie was alles anders, informeler geregeld. Daarna is er bij de fusie beslist om het statuut van de student op te richten. VUAS was de overkoepelende studentenvereniging en daarnaast was er ook een studentenvergadering (wat nu het overlegcomité is). Dat functioneerde eigenlijk vrij goed maar toen is het participatiedecreet gekomen vanuit de overheid en werden de universiteiten verplicht een Studentenraad in het leven te roepen. Vorig jaar is er dan formeel een Studentenraad opgericht. En daar zetelen nu vijftien studenten in. (drie studenten uit de raad van bestuur, een uit elk van de zeven faculteiten en vijf studenten verkozen door alle studenten) Zo krijgen de grotere faculteiten ook meer stemmen.
Had je het gevoel dat je door je medestudenten werd aanvaard als studentenvertegenwoordiger?
Verdonck De mensen die ik tegenkwam probeerde ik altijd te helpen. Maar ik kan niet alles. Het leuke is dat naarmate je meer begint te weten en meer mensen effectief kunt helpen, ze je meer en meer om raad komen vragen. Maar wat ik als goede studentenvertegenwoordiging beschouw, zou al op de faculteit moeten beginnen. Alle praktische problemen worden in de onderwijsraad en de faculteitsraad geregeld. Er zou dan één van de studenten dat naar de Studentenraad moeten linken waar dan ook nog een aantal grotere thema's behandeld worden. Op de universiteit krijg je een hele hoop mogelijkheden en het zou stom zijn die niet te benutten. Je kunt echt wel iets verwezenlijken, maar je moet goed kunnen argumenteren. Natuurlijk krijg je ook wel eens het deksel op de neus. Wat veel studenten echter niet weten is dat onder professoren de rivaliteit soms groot is, je zou ervan opkijken. Het zou stom zijn indien studenten hier geen voordeel proberen uit te halen door één blok te vormen.
Zijn er dingen geweest die je anders zou aanpakken?
Verdonck Bij de discussie over het examenreglement hadden we wat meer steun van de studenten moeten hebben. Als er tweeduizend studenten examenroosters op 1 december eisen, via een petitie of zo, dan is dat toch wat lastiger voor de UA dan dat ik op een vergadering even mijn eisen ga stellen. Daar had ik wat meer nadruk op kunnen leggen. Het zwakke punt in heel het systeem is de communicatie. Studenten zijn ook wat passiever dan vroeger, professoren klagen er alleszins vaak over. Dat komt ook omdat in Antwerpen heel weinig kotstudenten zijn. Veel mensen hebben hun sociaal leven nog thuis. In Gent en Leuven is dat helemaal anders. Ook de campussen liggen heel wat verder uiteen. Veel studenten vinden ook dat ze het zo slecht niet hebben, het gaat tenslotte soms over komma's en punten. Studenten hebben ook meer werk en het belangrijkste blijft studeren. Het probleem van studentenvertegenwoordiging is ook dat je heel weinig gaat veranderen voor je eigen generatie. Als het systeem eenmaal begint te draaien pluk je wel de vruchten van je voorgangers.
Wat vond je de leukste raad of club om in te zitten?
Verdonck De studentenclubs waren voor mij de leukste ervaring. Het groepsgevoel dat daar heerst is geweldig. Je plant samen allerlei activiteiten en dat hoeft zeker niet ten koste te gaan van je studies. Ik zeg altijd dat we even representatief zijn als de rest van de studenten. Je hebt bij ons ook gebuisden en mensen die met glans eerste zit halen. Qua raden is de onderwijscommissie het interessantste. Het is een kleinere informele raad, waar vaak concrete thema's worden besproken. Het bestuurscollege en de Raad van Bestuur waren voor mij een unieke ervaring omdat je de interne keuken van de universiteit van dichtbij kan volgen.
Werd jou al eens gevraagd om dingen uit die interne keuken voor jezelf te houden?
Verdonck Ja, dat gebeurt. Vaak gaat dat over personeelszaken. Als student ben je nu eenmaal soms bij dingen betrokken, die niet onmiddellijk betrekking hebben op onderwijs of studentenleven. Maar als ze bijvoorbeeld aan mij zouden vragen om te zwijgen over een aankondiging rond de vervroeging van het academiejaar dan zou dat niet pakken.