liefde en andere ongemakken

LIEFDE...

Jan van der Noot, zestiende-eeuws dichter, wist het al: “En is’t de liefde niet, wat is’t dan dat mij kwelt.” Dat de liefde kwellen kan, dat staat vast. Maar als je de boekjes mag geloven, word je in je leven bovendien slechts zesmaal écht verliefd. dwars bevroeg voor u evenveel auteurs over hun liefdes voor, en kwellingen over het boek.

nummer 1: Mark Tijsmans

Zowel lezen als schrijven heb ik al heel m’n leven met veel liefde gedaan. Maar het eerste boek dat me werkelijk van mijn sokken blies was er eentje van Jan Terlouw, de enige voor wie ik in de rij heb gestaan om een handtekening te verzamelen als klein ukkie. Zo’n fan was ik! Vandaag de dag evolueert mijn voorliefde voor een bepaald boek wekelijks: zo ligt er momenteel het verzameld werk van Bart Moeyaert op mijn nachtkastje. Aan boeken bedriegen doe ik niet, wel heb ik soms het gevoel dat ik het leven bedrieg door helemaal op te gaan in de wereld die het boek voor mij creëert. Maar dat vind ik net heerlijk, soms zelfs een beetje té. Wanneer het verhaal eindigt en ik de boekenwereld moet verlaten, heb ik altijd een beetje liefdesverdriet.

nummer 2: Diane Broeckhoven

Al was het niet direct Literatuur met de grote L, ik las direct graag én veel! Op school mocht ik enkel Hollandse meisjesboeken lezen. Ik genoot van deze boekjes maar mijn eerste grote literaire liefde is Jan Wolkers met 'Turks Fruit'. Dit niet alleen omdat het iets heel stiekems had – het stond vol seks en vieze manieren – maar ook omdat het heel erg mooi geschreven was. Ik ken nu nog hele zinnen uit m’n hoofd. Ik heb nog nooit een boek bedrogen, maar ik kan er me wel iets bij voorstellen. Zo kocht ik onlangs 'Fifty Shades of Grey' voor m’n schoondochter. Toen ik de boekenbediende verzekerde dat het boek niet voor mij was, vertelde deze me lachend dat alle kopers dat steevast ten stelligste beweerden. Een personage waar ik echt mijn hart aan verloren heb is meneer Jules, het hoofdpersonage uit mijn eerste boek. Hij is toch wel de man van mijn leven, omdat hij voor mij iets gedaan heeft wat geen enkele man hem nadeed: hij heeft me een keuken cadeau gedaan (lacht).

nummer 3: Sjoerd Kuyper

Het eerste boek dat écht onder mijn huid kroop was 'Peter' van Anne Holm. Ik had als dertienjarige volledig het gevoel dat het voor mij geschreven was. Telkens als ik het boek las had ik het magische gevoel dat ik meegenomen werd in die wonderbaarlijke wereld. Ik heb Anne Holm zelfs een fanbrief geschreven én antwoord gehad. Vandaag de dag ben ik niet alleen trouw gebleven aan mijn oude literaire liefdes zoals Gerard Reve en Willem Elsschot, maar heb ik me ook laten verleiden door de taalkunst van Dimitri Verhulst. Ik word halsoverkop verliefd op een boek, of helemaal niet. Meestal al na de eerste twee zinnen! Zo moet ik de eerste alinea van 'De Helaasheid der Dingen' echt goed gevonden hebben, want ik wilde het boek onmiddellijk verder lezen. Ik geef toe dat wanneer ik op vakantie een vlotte detective lees, het soms voelt alsof ik de echte Literatuur bedrieg. Misschien neem ik even vakantie van de Literatuur? Verder heeft het schrijven me in de liefde verder geholpen. Toen ik achttien was had een meisje van school een verhaal van me uit een plaatselijk krantje geknipt en bijgehouden. Dat was zo bijzonder dat ik meteen met haar getrouwd ben. Nu, dat meisje is vandaag de dag niet alleen mijn grootste fan maar ook nog steeds ‘mijn meisje’ (lacht).

nummer 4: Luc Deflo

Het staat vast dat Literatuur absoluut niet mijn eerste grote liefde was. La dolce vita was het enige dat me interesseerde toen ik jong was, aan verplichtingen had ik bij voorbaat lak. Ik ben pas veel later begonnen met schrijven als uitlaatklep en vorm van expressie, om mezelf en mijn creativiteit te kunnen uitdrukken. Hoewel ik niet zo een dweper met namen ben, moet mijn eerste grote literaire liefde toch wel Charles Bukowski zijn geweest. Hij is nog altijd mijn idool. Met een enkel woord op de juiste plaats wekt hij een heel scala aan emoties op. Dat is rauw talent – mij kost het minstens een hele alinea. Liefde is een dankbaar onderwerp om over te schrijven, omdat de liefde het meest waardevol is in het leven. Daarom gebruik ik vaak liefde en overspel als thema's voor mijn boeken. Overspel is, volgens mij, het laatste westerse taboe: iedereen doet het, maar niemand zegt het. Het is fascinerend om daar de grenzen van te verkennen. Ik zou nooit mijn mening willen doordrukken of het gevoel willen hebben dat mijn werk moraliserend is. Ik laat het aan de lezer om zelf een mening te vormen. Ik bedenk graag dat ik dan misschien zelf geen harten veroverd heb met mijn schrijversbestaan, maar dat mijn boeken mijn lezers elke keer opnieuw verleiden.

nummer 5: Eva De Roovere

Mijn liefde voor het schrijven ontstond vanaf de eerste krabbel: vanaf het moment dat ik leerde schrijven, schreef ik gedichten en liedjes. Mijn allereerste gedichtje ging over de maan en wat daar achter zat. Het grappige is dat ik vandaag de dag nog steeds teksten schrijf met ‘iets erachter’. Je moet beter luisteren om een tweede, diepere laag met meerdere betekenissen te ontdekken. Mijn eerste grote literaire liefde was 'Kruistocht in Spijkerbroek' van Thea Beckman. Ik verslond werkelijk boek na boek toen ik jong was. Mijn moeder was bibliothecaris, dus we zaten gelukkig dicht bij de bron (lacht). Vandaag de dag merk ik dat ik mijn hart steeds meer aan poëzie verlies. Gedichten zijn namelijk erg vergelijkbaar met liedjesteksten: in beide moet je erg beknopt een bepaalde emotie kunnen weergeven. Wat ik erg apprecieer in een verhaal is wanneer een auteur in staat is om een personage te creëren dat haaks op diens eigen persoonlijkheid staat. Zo had ik een haat-liefdeverhouding met het hoofdpersonage uit 'De Nazi en de Kapper' van Edgar Hilsenrath, een SS’er die zich voordoet als Jood en zelfs in Israël gaat wonen. Het is een personage waar ik van kots, maar me ook hard tot aangetrokken voel.

nummer 6: Lieve Blancquaert

Hoewel ik zowel voor Literatuur als fotografie veel liefde voel, was het bij fotografie liefde op het eerste gezicht. Het eerste boek waar ik een grote liefde voor koesterde, kan ik mij niet eens herinneren. Na mijn turbulente jeugd zonder Literatuur, leer ik nu gelukkig dankzij mijn kinderen jeugdboeken van schrijvers zoals Roald Dahl kennen. Het boek waar ik laatst mijn hart aan verloren heb en dat nog steeds in mijn hoofd rondspookt, is 'Mr Gwyn' van Alessandro Baricco. Als puber werd ik compleet gefrappeerd door de beelden van de Holocaust. Ik lag wakker van de diepe indrukken die deze op me achterlieten en mijn liefde voor fotografie was geboren. Ik realiseerde me dat beelden een impact kunnen hebben op het leven en ik wist: dat wil ik ook kunnen. De vele gezichten van de liefde kun je onmogelijk eenzijdig op beeld vastleggen. De foto die ik heb getrokken van Carl Ridders bijvoorbeeld, op het einde van zijn leven, wekt veel liefde bij me op. Het enige wat hij nog kon doen was mensen hem graag laten zien en liefde geven. Op die momenten heeft men niets meer te verliezen. Ik heb geleerd dat je niet bang mag zijn voor de liefde, maar ook niet voor de dood.

...ANDERE ONGEMAKKEN

de boekenbeurs: Literair festijn of commerciële kermis?

De algemene indruk van de boekenbeurs zélf is van een andere orde. Uit een enquête van Boek.be vorig jaar blijkt dat 17 procent kookte van de warmte en dat 8 procent niet te spreken was over de catering. Ook uitgevers Steven Borgerhoff en Kristof Lamberigts deelden die mening op Radio 1 en in De Standaard: "De boekenbeurs is in de vorige eeuw blijven hangen. Bovendien smaken de broodjes naar karton." Daar kan onze redactie zich bij aansluiten. Qua naamsbekendheid en omvang is de beurs voldoende gegroeid, op vlak van inhoudelijke invulling liggen er echter nog vele mogelijkheden.

Zo zou u zich als bezoeker kunnen afvragen waarom u 9 euro voor een ticket betaalt en in ruil daarvoor – als boekenliefhebber – geen enkele korting mag verwachten. Een hele hal vol met boeken, aangeboden door concurrerende winkelketens of uitgeverijen aan de reguliere prijs! U gaat als intelligent wezen op zoek met de vraag: waarom is dit zo'n populaire beurs en waarom moet mijn eigen beurs er voor geleegd worden? U struint in de warme hal, door de mensenmassa, langs de signerende 'schrijvers', maar vindt weinig literair talent van uw gading. Vermoeid, verward en al met een lichte teleurstelling, sleept u zichzelf de trappen op naar de gekleurde zalen, alwaar soms een boeiende lezing aan de gang is. U bent als bezoeker na een goede twee uur uitgeput van het zoeken naar een interessante literaire discussie, naar een bijzondere boekencollectie die u niet in een doorsnee winkelstraat kunt vinden, naar buitenlandse schrijvers, naar wat onderhoudend entertainment. U vertrekt teleurgesteld huiswaarts na dit commerciële boekenfestijn zonder bijbehorende goodiebag die met u mee naar huis mocht. Wij hopen op verbetering.