Yves Pepermans is doctorandus aan de PSW-faculteit van de Universiteit Antwerpen. Elke maand schrijft hij een subjectieve, sporadisch subversieve column over wat er van en door ons nog moet komen.
"Verkeer is grotere vervuiler dan industrie," kopt mijn krant. Dat is, in tegenstelling tot het meeste nieuws, wel degelijk relevant als je in de stad met de slechtste luchtkwaliteit van Europa woont. Tussen de lijnen door lezen we allemaal ons grote gelijk. De Bond Beter Leefmilieu duidt op het teveel aan wegen, Touring net op het tekort eraan.
In deze kwestie is er geen gekke dictator of frauderende bankier die met pek en veren besmeurd kan worden. De schuldvraag is namelijk moeilijk te beantwoorden. Het is immers lastig tegen iets te zijn waar je deel van uitmaakt.
Wij nemen onze tweedehands koersfiets voor korte verplaatsingen en eten graag kiwi’s bij het ontbijt. Wij zijn tegen de opwarming van de aarde en behoren tot de EasyJet Set. Wij vinden dat de meeste andere chauffeurs niet kunnen rijden. Wij vinden het beangstigend om het niet druk, druk, druk te hebben. Wij eisen een groene golf om vlot tot aan onze winkelwandelstraten te kunnen rijden. Wij staan niet in de file, wij zijn de file.
Vrij naar Rousseau ben ik liever een man met tegenstellingen dan met vooroordelen. Consequent denken is iets voor mensen zonder verbeelding. Als er in de wereld positieve evoluties plaatsvinden, dan is dat mede door al die kleine keuzes die al die inconsistente, goed bedoelende mensen samen maken. Inzake ecologische kwesties worden we regelmatig opgeroepen om onze levensstijl aan te passen. Nu vind ik moestuintjes erg sympathiek en pastinaak een ondergewaardeerde groente, maar laten we ook niet vergeten dat volkstuinderij destijds is uitgevonden door de tsjeven om te vermijden dat de stadslucht de bevolking al te vrij en revolutionair zou maken.
Mobiliteit is een maatschappelijk aanvaarde verslaving. Net als andere verslavingen is de werkelijke keuzevrijheid vaak beperkt. Het zou immers van enig sadomasochisme getuigen om uit vrije wil 101 uur per jaar in de file aan te schuiven. Tegen 2030 zal de gemiddelde snelheid van de auto in de spits verder dalen tot 27 km/h als we het niet samen over een andere boeg gooien. Wanneer we dingen voor het milieu doen, vergeten we soms dat we burgers zijn. We hebben niet minder, maar meer politiek nodig. Als we de toekomst willen herbetoveren, zal onze collectieve verbeelding verder moeten reiken dan het uitschrijven van GAS-boetes. Democratie houdt in dat we keuzes kunnen maken. Die keuzes houden in dat we dingen niet doen en grenzen stellen.
We hebben de collectieve keuze tussen verdergaan op het huidige pad en daarmee steeds complexere en diepere ecologische en financiële schulden te maken, of om grenzen aan de groei te stellen. De daling van emissies in de industrie kwam er door beleid. Dat kan nu ook voor verkeer. Willem Elsschot had gelijk toen 'ie ongeveer schreef: Tussen droom en daad staan slechts wetten in de weg en praktische bezwaren. Just say no.