Donderdag 25 februari ging op de universiteit van Antwerpen de vierde editie van de Antwerp Model United Nations (kortweg MUN) van start. MUN's zijn simulaties van zowel de Raad van de Europese Unie als van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties, waar studenten in de huid kunnen kruipen van een diplomaat die zijn land moet vertegenwoordigen op een internationaal forum. Geen gemakkelijke opdracht, want de MUN vergt heel wat voorbereiding alsook een flinke portie lef. Of zie jij jezelf al zonder te verpinken een Engelstalige redevoering houden voor zeventig mensen over de positie van pakweg Moldavië in het vluchtelingendebat – en dat volledig volgens het voorgeschreven protocol? Ik alvast niet en daarom trok ik er niet als diplomaat, maar als reporter op uit om te berichten over deze jonge haaien van de internationale politiek. Verslag van een bewogen dag.
9.55u - Ik arriveer in de Agora waar ik zo'n half uurtje te laat ben voor de registratie van de deelnemers. Enkele medewerkers van de MUN vertellen me dat Jemen deze morgen werd afgevoerd nadat hij een epilepsieaanval gekregen had. Eenmaal in het ziekenhuis bleek dat alles in orde was met hem. Oef!
De vertegenwoordigster van België is net als ikzelf te laat. Samen gaan we op weg naar de Tassiszaal, waar de MUN-sessies plaats zullen hebben. Maar die zaal laat zich niet zo gemakkelijk vinden, zo blijkt. Samen met België dwaal ik ietwat verloren door de gangen van de indrukwekkende rechtervleugel van het Hof van Liere. In de vijf jaar dat ik ondertussen aan UAntwerpen studeer was ik hier nog nooit geweest. De prachtig aangeklede trappenhal en de statige portretten geven het gebouw een aura van ernst en plechtigheid die je in de gangen van de Meerminne en de R-blok nooit gewaar wordt. "Het lijkt hier wel Zweinstein", zei België, en ze heeft volkomen gelijk.
Als we binnenkomen is professor Burssens al bezig met een welkomstspeech. De meeste studenten rondom mij zitten strak in pak. Sommige moedige zielen durfden het aan in een meer casual outfit te verschijnen, waaronder de vertegenwoordiger van Litouwen die met zijn felrode ruitjeshemd onmiddellijk een kleurrijk figuur belooft te worden. Ook valt het meteen op hoeveel vrouwen er aanwezig zijn; bij de Antwerp Model United Nations hebben ze alvast geen vrouwenquota nodig.
Na de welkomstspeeches van professor Burssens en Sina, voorzitter van de Antwerp MUN, is het de beurt aan de twee gastsprekers. Manolo Tersago, hoofd van het drugsdepartement van de federale politie, komt spreken over drugssmokkel in de Antwerpse haven en Samuel Cogolati, die onderzoeker is bij KU Leuven, had het over hoe de mensenrechten dienen te worden toegepast op de vluchtelingencrisis. Het zijn meteen de twee thema's van respectievelijk de EU- en de VN-simulatie.
Receptie
12u00 - De receptie is mooi verzorgd. Er zijn broodjes, thee, fruitsap en er is ook koffie. Ik neem een tas en ik sluit me aan bij een groepje enthousiaste deelnemers die al druk aan het netwerken zijn. Er wordt gefluisterd dat de Duitse delegatie van de Raad van de Europese Unie verstek heeft gegeven. Te veel schoolwerk, luidt het. Ik beland al snel bij een groepje doorwinterde MUN-fanaten die me wat meer vertellen over het reilen en zeilen van de simulatie. Ruben heeft al vijf MUN sessies op zijn conto staan, verspreid over heel Europa. Hij modereert als voorzitter de vergadering van de Europese Unie die negentien deelnemers telt. Zijn palmares verbleekt echter bij dat van zijn Poolse vriendin Michalina, die samen met Floor de 66 landen van de Algemene vergadering van de VN voor haar rekening neemt.
Ik merk al snel dat ‘Micha’ niet de enige Poolse is hier. Ik ontmoet een heuse delegatie van Poolse diplomaten. Met vier zijn ze. Eén van hen vertegenwoordigt China bij de VN. Hoewel hij nog maar zeventien is, wordt dit al zijn vierde deelname aan een MUN – en zijn tweede keer als China. “Ik ben misschien wat jong in vergelijking met de rest van het deelnemersveld hier, maar het is erg populair in Polen,” zegt hij, “ook voor leerlingen van de middelbare school.”
De Antwerp MUN is een internationaal evenement. Naast Polen vind je er ook nog Duitsers, Limburgers en twee Italianen. De vertegenwoordiger van Oostenrijk was zelfs die ochtend nog met de auto helemaal van de Oostkantons gekomen. “Je kan hier mensen leren kennen uit heel Europa,” vertelt Ruben me, “een ideale manier om een couchsurf-netwerk uit te bouwen!”
Terwijl de deelnemers zich naar de binnenplaats van het Hof van Liere begeven voor de foto’s, luistervink ik hoe Polen en Litouwen een gesprek voeren over hoe ze hun eerder linkse politieke overtuigingen moeten rijmen met hun respectievelijk te vertegenwoordigen landen. MUN is ook roleplaying. En dat heeft de vertegenwoordiger van de UK goed begrepen: hij draagt een dandyeske hoge hoed en drinkt op de recepties enkel thee – Westminster Tea wel te verstaan.
Openingsspeeches
14u00 - Na een kort mock debate, waarin de deelnemers vertrouwd worden gemaakt met de procedures en het protocol die gelden in de Algemene Vergadering van de VN, is het tijd voor de openingstoespraken. Volgens alfabetische volgorde moet elk land daarin duidelijk zijn standpunt naar voor brengen. Een moeilijke oefening, want hiervoor hebben ze maar één minuut. Het is het uitgelezen moment voor elke vertegenwoordiger om zijn visitekaartje af te geven. Azerbeidzjan maakt meteen gebruik van deze gelegenheid om een flinke veeg uit de pan te geven aan Armenië dat momenteel zeven van zijn provincies bezet.
Ook Frankrijk viel op met een emotionele toespraak waarin het aandrong op de volledige vernietiging van de terroristische organisatie IS. België maakte dan weer heel erg duidelijk dat het geen vluchtelingen meer kan en wil opvangen – "We simply don’t want them." – en volgens Israël kunnen vluchtelingen niet veilig worden opgevangen op hun grondgebied omdat er overwegend Joden wonen en vluchtelingen overwegend Arabieren zijn.
“Dat lag een beetje aan de zenuwen en het gebrek aan tijd. Ik moest op laatst ter plekke improviseren omdat ik merkte dat mijn voorbereide toespraak te lang was voor één minuut spreektijd”, gaf de vertegenwoordiger van Israël toe, die overigens een keppeltje droeg. Geen roleplaying deze keer, maar gewoon praktiserend joods. De vertegenwoordiger van Jemen, die ondertussen opnieuw was binnengekomen, kan in extremis toch nog zijn toespraak houden. Later op de middag moet Israël echter verstek geven wegens griep.
There is no I in MUN
De strenge maar rechtvaardige voorzitsters ‘Micha’ en Floor kijken toe of alle deelnemers de juiste procedures hanteren en het protocol tot op de letter naleven. De deelnemers hebben vooral moeite met het vermijden van het hardnekkige ‘I’ – in het Nederlands: ik – wanneer ze het woord nemen. Er is geen ik in de MUN-simulaties van de VN; de deelnemers vertegenwoordigen immers een land en zijn daarvoor niet democratisch verkozen. De wij-vorm is dus aangewezen. Dat het protocol soms ook een enorme pain in the ass kan zijn, ondervindt de vertegenwoordiger van Macedonië, die erop staat steevast de officiële naam van zijn land te gebruiken. Doordat hij telkens 'The former Yugoslav Republic of Macedonia' moet uitbrengen, is hij telkens zo'n vijftien seconden spreektijd verloren.
Ook onderling babbelen wordt niet geduld door de voorzitters. Bovendien wordt er nog eens op gewezen dat de dresscode dient te worden nageleefd. Op de MUN dien je jezelf te kleden met de distinctie van een diplomaat.
Maar ook de voorzitsters zelf worden bij wijlen terecht gewezen. De vertegenwoordiger van Hongarije vraagt na enkele minuten verontwaardigd om de afbeelding te verwijderen die sinds de lezing van Cogolati op het projectiescherm stond te pronken. Het betreft een krachtige foto van een jong kind dat door een vluchteling wordt overhandigd onder de prikkeldraad van de streng bewaakte Hongaarse grens.
Hope for a New Life - Warren Richardson
Achterdeurpolitiek
In de MUN hebben deelnemers ook de mogelijkheid om tijdens de zitting met elkaar te onderhandelen aan de hand van een tot de verbeelding sprekende correspondentie van geheime briefjes. Vooral Rusland, Iran en Litouwen zijn voortdurend druk in de weer met het uitwisselen van kleine briefjes. Snode plannen worden gesmeed achter de schermen en dat is wel degelijk de bedoeling. In de openingsspeech hadden MUN-president Sina en professor Burssens er meermaals op gewezen dat dit deel uitmaakt van de MUN-ervaring.
18u00 - Met deze wetenschap in het achterhoofd, vertrek ik na de vergadering huiswaarts voor het avondmaal, me er pijnlijk van bewust dat er in mijn afwezigheid allerlei deals bedisseld zullen worden aan de tafels van de prestigieuze en minder prestigieuze restaurants van Antwerpen. Ik heb geen geld en geen diplomatieke allure, dus ik eet gewoon thuis bij hotel Mama. Na hun diplomatenmaal trekken de jonge haaien nog op kroegentocht. Ook op deze activiteit zal ongetwijfeld druk genetwerkt en onderhandeld worden. Jammer genoeg moet ik ook het politiek gemanoeuvreer op café aan mij voorbij laten gaan. Het leven is hard voor een onbezoldigd journalist. Ik trek me op aan morgen, een nieuwe dag MUN, een nieuw dwarsverslag.
