Het lot van de sans-papiers in dit land creëert al enige tijd ongenoegen vanuit de academische wereld. In maart riepen de rectoren van de Vlaamse universiteiten de regering op om “dringend werk te maken van de integrale uitvoering van het regeerakkoord, zodat mensen zonder papieren hoop krijgen dat er een einde komt aan hun wanhopige situatie.” Ze namen zich bovendien voor om “het debat over de migratieproblematiek te stimuleren en te ondersteunen” en “open te staan voor concrete vragen om steun die de sans-papiers en hun organisaties tot onze instellingen richten.”
Na het gemeenschappelijke persbericht bleef het aan onze universiteit echter lange tijd stil. Tot de laatste week van april, toen Antwerpen, na de andere universiteiten, ook haar woorden omzette in daden en actief deelnam aan het protest tegen een nalatige regering. Belofte maakt immers schuld.
‘Campus Asiel’ is de bijdrage van de UA aan de protestactie Antwaarps Asiel II, de langverwachte sequel op de voorafgaande inspanning rond dit onderwerp in 2006. Twintig sans-papiers kregen drie nachten lang onderdak in het Annexe-gebouw op de Stadscampus en verbleven overdag op en rond de zitblokken in de Agora. Om de interesse van de passanten te wekken, werd er een reeks evenementen georganiseerd: er werd gesport, gedebatteerd en er werden ontmoetingsmomenten geregeld onder de ietwat ironische noemer ‘speeddating’. De actie werd afgesloten met een grote duidingsavond waar sprekers uit het veld hun ervaringen deelden.
Team effort
Volgens rector Alain Verschoren was het lange wachten op een actie vanuit de UA een kwestie van “de soep warm houden”: “Het is mijn mening dat zulke acties niet overal tegelijkertijd horen plaats te vinden. Momenteel hoor je ook niets meer vanuit andere universiteiten.” Ondanks de interne bijval, met een speciale vermelding voor de inzet van de Pastorale dienst, leek de steun voor deze actie echter voornamelijk van sympathisanten van buiten de universiteit te komen.
Ook de NSV! was van de partij en was zelfs zo vriendelijk om toiletpapier te gooien: "Hier hebt ge uw papieren!" Zo hadden de actievoerders eens iets anders dan de racistische rechtse retoriek van deze nationalistische studentenvereniging om hun achterwerk aan af te vegen. Tijdens de duidingsavond maakte de NSV! haar rentree, deze keer met vliegtuigtickets voor een enkele reis richting thuisland die ze uitstrooiden over het publiek. Verder verliepen de acties zonder clichématige incidenten.
Bewust(eloos)
Veel commotie was er sowieso niet. De evenementen trokken wel vele toeschouwers, maar aan participanten was er geen surplus. Het merendeel van de studenten verkoos om op afstand te kijken, als een koe naar een voorbijrazende trein: nieuwsgierig, maar onwetend.
“Bewustwording is het belangrijkste waarnaar we moeten streven”, is de mening van rector Verschoren. De activisten deden dan ook hun uiterste best om de aandacht te trekken. Deze kwam echter niet in al te grote mate. “Geen idee, iets met asielzoekers”, vertelde een voorbijganger. Aan de andere kant van het pad was er wel een groepje in discussie over de problematiek. “Ik zit in PSW en ik volg dit debat nu al een tijdje.” Of hun professoren een dialoog hadden gestart tijdens de les? “Eén of twee hebben het wel vermeld, maar er is geen tijd voor vrijgemaakt.” Een goed georchestreerde en ambitieuze actie valt maar al te vlug in dovemansoren met een publiek dat nauwelijks weet wat er aan de hand is.
Privé-aangelegenheid
De studenten op de Stadscampus hadden nog wel de kans om zich ter plekke te informeren. Dit was een luxe die de buitencampussen niet kregen. Voor hen was er geen enkele activiteit gepland. Een studente Diergeneeskunde uitte haar verontwaardiging. “Hoe kan je als bestuur verwachten dat een actie indruk maakt als de helft van de studenten niet eens fatsoenlijk de kans krijgt er toe bij te dragen?”
De mogelijkheid bestaat dus dat deze actie omwille van een knelpunt in de berichtgeving een groot deel van haar impact zal kwijtspelen. Hierdoor is de nood aan opvolging uiterst essentieel, een verwarming van de lauwe ontvangst als het ware. De dialoog is echter wel gestart. Het engagement komt misschien simpelweg, net als de actie, iets later dan verwacht.