proffenprofiel: Nathalie Vallet

U noemt uzelf gedragswetenschapper en bent een econoom tussen de architecten. Hoe is dat gebeurd?

Economie is voor mij een gedragswetenschap. Het draait namelijk om goed beheer van schaarse middelen, en wat schaars kan zijn is geluk, of geld ...  Het kan van alles zijn en wordt bepaald door waardekaders. Dat waardegeladen aspect vind ik erg interessant. Vanuit de economie heb ik al heel snel contact gezocht met de andere gedragswetenschappen. Economisch gedrag is menselijk gedrag, dus als je economie wilt begrijpen, moet je menselijk gedrag ook begrijpen. 

Ik behandel economie toegepast in een organisatie: hoe je met verschillende mensen een bepaald doel nastreeft, binnen welke kaders dat gebeurt en hoe je die kaders vorm kan geven. Eerder was ik in de wereld van sociaal beleid en publieksmanagement bezig met stadsinnovatieprojecten, en zo ben ik dus ook de ontwerpaspecten daarvan tegengekomen.

Wou u altijd al in de academische wereld terechtkomen?

Oorspronkelijk was ik niet van plan om in het academische wereldje te stappen, maar naar aanleiding van goede resultaten vroegen ze mij en ik zag er wel een boeiende job in. Het exploreren van mijn eigen vakgebied leek me interessant, ik wilde vooral de grenzen opzoeken. Eigenlijk was dat multidisciplinair avant la lettre: ik heb zo samengewerkt met criminologen, juristen, psychologen en nu architecten. In een fundamenteel wetenschappelijke omgeving aarden is niets voor mij, maar juist door dat exploreren hoor ik hier toch thuis. 

Je mag je eigen discipline nooit als vanzelfsprekend beschouwen, want dan is het gedaan. Dan heb je je hersenen en hart op nul gezet. Je moet je altijd afvragen of iets daadwerkelijk zo is. Misschien is iets nu en in deze situatie zo, maar erna niet meer.

Wat als u opnieuw als achttienjarige een studie moest kiezen, had u dan een andere keuze gemaakt?

Het kiezen van mijn studie was zeer moeilijk. Geschiedenis en Politieke en Sociale Wetenschappen vond ik fantastisch, maar toch had ik ook een voorliefde voor architectuur. Mijn grootouders waren kunstenaars en er werd me altijd voorgehouden dat ik daar nooit van zou kunnen leven. Naast mijn middelbareschoolopleiding aan het atheneum heb ik ook een kunstdiploma gehaald. Maar mijn opa zei: "Als je van kunst je beroep maakt, ben je geketend en moet je maken wat men je opdraagt. Dus dat houd je beter voor ernaast." 

Heeft u een lievelingskunstenaar?

Käthe Kollwitz! Zij was een Duitse expressioniste en maakte heel geëngageerde kunst. Ze behandelde thema’s zoals opstand, verpaupering en emancipatie. Het potige, krachtige van haar werk raakt me: een mens is zoals hij is en mag dat ook zijn. De authenticiteit van haar werk is zeer sterk en haar getekende gezichten spreken echt.

Wat voor soort studenten heeft u in uw les? Gaan ook zij voorbij de academische grenzen?

Dat is een heel interessante vraag, ik heb een zeer divers publiek. Je hebt de aanhangers van de Beaux-Arts, waarvoor kunst én cultuur belangrijk is. Daarnaast heb je de ingenieurs, de uitvinders. Als derde stroming zijn er de ontwerpers die meer naar architectuurtheorie willen gaan. Je hebt veel verschillende profielen, het is een bont gezelschap en soms geeft dat een zekere spanning. We zullen binnen het academisch milieu moeten kiezen waar we nu feitelijk op zullen inzetten. 

Waarom moet die keuze gemaakt worden?

De huidige situatie waarin de universiteiten zich bevinden is erg prestatiegericht. We zetten sterk in op rendabiliteit op de arbeidsmarkt, terwijl ik denk dat je in eerste instantie vooral een mens moet maken. Maar als je kijkt naar de praktische consequenties daarvan, is dat beleidsmatig niet zo simpel. En dat is mijn vakgebied. Ik zou graag alle pistes ontdekken, maar vrees dat we van de universiteit niet de ruimte krijgen om dat te doen. Er wordt geïnvesteerd in mensen, middelen, infrastructuur en het budget is natuurlijk beperkt. Toch zou dit erg interessant zijn. Maar ik ben geen rector. Nog niet...

Nathalie als rector!?

Ik heb altijd aangegeven dat ik geïnteresseerd ben in beleidsfuncties, omdat ik graag met mijn voeten in de realiteit sta. Ik geef advies aan beleidsmensen in de publieke en social profitsector, en wil ook de daad bij het woord voegen. Maar de mogelijkheid moet zich natuurlijk wel voordoen. Alleen is het op dit moment zo dat ik niet de juiste graad heb om beleidsfuncties op te nemen. Daarvoor moet je hoogleraar zijn. Door mijn hybride carrière en het verkennen van de grenzen, ben ik eigenlijk te weinig met mijn loopbaan bezig geweest.