Mozafar Hayder is een kind van zijn tijd. Als politiek vluchteling doet hij via zijn blog dienst als klokkenluider en onderhoudt hij nauwe contacten met het studentenprotest in Soedan. Ook CNN iReport, Facebook en Twitter zijn hem daarbij niet onbekend. In samenwerking met een studente van de Omdurman Ahlia University verzorgde hij deze Internationale Editie getiteld ‘Soedan - Een dictator in het nauw’.
Voor Marwa, een 23-jarige studente in Khartoem, was 30 januari geen alledaagse zondag. Het was een dag rijp voor de geschiedenis. Geïnspireerd door opstanden in Tunesië en Egypte, startten duizenden Soedanese studenten hun eigen facebook-revolutie.
De situatie in Soedan is echter ietwat complexer. Het regime heeft er de dictatuur haast heruitgevonden. Sinds 1989 kent het land een lange geschiedenis van wantoestanden. De zogenaamde Ghost Houses waarin duizenden studenten, professoren en activisten vaak tot de dood gemarteld worden, maken daar maar een klein deel van uit. Het hoofd van het regime, Omar al-Bashir, is aangeklaagd voor het Internationaal Strafhof wegens schending van de mensenrechten. Hij is het eerste staatshoofd dat tijdens zijn actieve loopbaan vervolgd wordt. Voor de president en zijn regime is het vasthouden aan de macht onvermijdelijk. Marwa en haar vrienden staan daardoor oog in oog met een regime van het ergste soort, één dat zich in het nauw gedreven voelt.
Op 30 januari botste een eerste poging tot massaprotest op geweld door veiligheidsdiensten. Een student werd gedood door geheime diensten in burgerkledij. Hij was niet het eerste, en ik vrees noch het laatste slachtoffer van het protest.
Doorgaans volstond zo’n reactie om een opstand in een vroegtijdig stadium al de kop in te drukken. De Arabische revoluties hebben echter iets in gang gezet. Wat een maand geleden nog onmogelijk scheen, ligt nu binnen handbereik. Wij – die zijn opgegroeid onder regimes als dat van Ben Ali, Moebarak en al-Bashir – hadden minstens één emotie gemeenschappelijk: angst. Deze regimes bestendigen hun bestaansrecht door het vernielen van de eigenwaarde en het zelfvertrouwen van hun jeugdige onderdanen. Ze creëren een samenleving vol angst. Fysiek en mentaal misbruik doen hun intrede al op school, vieren hoogtij op de universiteit en kennen ook daarna geen weerga. Maar de gebeurtenissen in Tunesië en Egypte toonden die angst ongegrond.
Het domino-effect is reeds in gang gezet. Panikerende regeringen maken de ene toegeving na de andere om een scenario à la Ben Ali te vermijden. Wat van Soedan echter de uitzondering maakt, is dat het regime zich geen toegevingen kan veroorloven. Voor het regime en zijn hoofd stelt zich de keuze: macht of vervolging. Het regime van al-Bashir is in een eigen overlevingsstrijd gewikkeld en is bereid om alle registers open te trekken.
Zowel voor Marwa en haar dappere vrienden, als voor al-Bashir en zijn trawanten, is dit dus een gevecht op leven en dood. Voor de jongerengeneratie is het status-quo niet langer een optie. Angst is alom aanwezig. Veiligheidsdiensten in burgerkledij zijn overal. Ter illustratie, mensen zeggen al schertsend wel eens dat er in Khartoem geen echte burgers meer rondlopen! Het regime verdeelde de veiligheidsdiensten ook in milities die onmogelijk te controleren bleken, zelfs door henzelf. Maar niets van dat kan de macht van het volk nog stoppen, zoals we de afgelopen weken leerden.
Het is alvast geen gemakkelijk gevecht en het Soedanese regime slaat vooral zónder te zalven, maar de dagen van angst zijn voorbij. Om dat te bewijzen, organiseerden Marwa en haar vrienden sinds 30 januari nog twee protestacties. Tweemaal werden ze brutaal onthaald. Het sterkte hun vastberadenheid alleen maar. Sinds 30 januari raakten veel studenten vermist en van vier universiteitsstudenten is geweten dat ze in kritieke toestand verkeren na dagenlange martelingen in één van de Ghost Houses. Het gevecht is echter nog maar net begonnen – en kreeg om eerlijk te zijn nog niet veel aandacht buiten de universiteitsmuren – maar niemand twijfelt aan het verdere verloop. Iedereen weet dat de inzet hoog is, maar voor deze dappere jongeren is vrijheid elke prijs waard.
Hoe kan jij helpen? Geloof het of niet, maar een tweet kan genoeg zijn. Het regime probeert het vertrouwen van de jeugd te breken. Ze censureren media om te voorkomen dat het volk het momentum kan verzilveren. Ook dictators leren van elkaars fouten. In Tunesië en Egypte bewezen sociale media een cruciale rol te spelen om het wereldpubliek te sensibiliseren. Het had toen een magisch effect op de revolutionairen die op een vernieuwd elan de strijd aanbonden. Als anderen naar je luisteren en met je strijd sympathiseren, dan werkt dat mobiliserend.
Dus tweet, deel en vertel je collega’s, vrienden en familie over de wantoestanden die deze studenten trotseren om elementaire vrijheden te bekomen. Ze hebben een verhaal dat de moeite waard is om te vertellen, en waar ieder van ons nog iets van kan leren, ook al leven we in een totaal verschillende wereld.
Volg Mozafar Hayder op kabarosblog.com