Flaneren doorheen de stad is meer dan geschiedenis alleen. Onze redactie houdt een rondslenterende tête-à-tête met een individu die zijn hart verloren heeft aan Antwerpen. dwars kuierde met districtsburgemeester Zuhal Demir (33) rond in 't Stad. Een spontane, temperamentvolle N-VA-politica met Turks-Koerdische roots. “In Turkije zou ik nooit de kansen gekregen hebben die ik hier heb gehad.”
Ze groeide op in Genk, de liefde bracht haar naar Antwerpen. “Inmiddels kan ik me niet voorstellen dat ik in een andere stad zou wonen, hier is zoveel te doen.” Aanvankelijk woonde ze in ’t Stad, wat later verbleef ze twee jaar in Ekeren. “Groen en rustig, maar ik miste het stadsgevoel, vandaar dat ik weer naar het centrum verhuisde.” Sinds dit jaar is ze districtsburgemeester. Ondanks misschien beperktere bevoegdheden staat ze dichter in contact met de burger dan een stadsschepen, vindt Demir toch. “Heel belangrijk vind ik dat. Ook als parlementslid zit ik niet in een ivoren toren.”
Nelson Mandela
Al vanaf haar vijftiende uitte ze engagement, als vrijwilligster bij Amnesty International. Die lijn trok ze door op de KUL, waar ze Rechten studeerde. “Ik had meteen acht herexamens op negen vakken”, zegt het Kamerlid. Toch slaagde ze dankzij haar doorzettingsvermogen, al twijfelde Demir tijdens haar tweede jaar om door te gaan. “Maar nadat ik de biografie van Nelson Mandela las, kreeg ik de spirit om voort te doen met mijn studie.”
Tijdens haar Leuvense kotjaren zat ze bij het LVSV, een liberale studentenclub. “De burgermanifesten van Guy Verhofstadt indertijd vormen trouwens het programma van de N-VA.” Van het Vlaams Rechtsgenootchap (VRG) was ze ook lid. “In mijn tweede jaar geraakte ik verkozen als facultair. Als studentenvertegenwoordiger onderhandelde ik mee over de bachelor- en masterhervorming.” Toch was het niet haar bedoeling om in de politiek te stappen. De politieke stilstand ten tijde van Yves Leterme (2009-2010) en het feit dat ze als werkende te weinig return voelde voor haar belastinggeld zette haar aan het denken. “Toen ik de armoedecijfers en de lage pensioenen met de belastingdruk vergeleek, klopte er iets niet.” Daarop stapte ze op aanraden van Jan Jambon de politiek in.
Bij de Nieuw-Vlaamse Alliantie sprak het socio-economische verhaal haar aan. “Daarnaast vind ik dat elk volk recht heeft op een staat, dat heeft voor mij puur met democratie te maken.” In 2010 stond ze op de vierde plaats en geraakte ze verkozen in de Kamer. “Toen ik op de lijst stond kreeg ik vanuit de media meteen de vraag of het niet raar was dat ik voor de N-VA opkwam. Alsof mensen met allochtone roots per definitie uitsluitend voor sp.a of Groen kunnen opkomen. Niet dus!”
Vincent Kompany
“Ik waardeer het verhaal van Vincent Kompany op het vlak van inburgering.” Zijn situatie – hard werken, kansen grijpen, gedisciplineerde ouders – is voor haar herkenbaar. “Alleen kies ik voor het Vlaamse verhaal en hij voor de Belgische versie.” De clichés over de N-VA vindt ze jammerlijk, maar ze gaat er zelf niet op in. “Ik heb geen probleem met de Rode Duivels, ik heb met vrienden naar Kroatië-België op groot scherm gekeken. Als N-VA'er voor de Duivels supporteren is geen contradictie. Theo Francken en Ben Weyts volgen trouwens ook de nationale ploeg. Maar het is niet omdat de Rode Duivels het goed doen – waarvoor bravo – dat alle socio-economische problemen zijn opgelost en niet meer aan de kaak mogen worden gesteld.”
Wat haar ambitie is? “Politici met ambitie vind ik gevaarlijk. Het algemeen belang mag niet in gedrang komen door je individueel belang. Ik doe vanuit engagement aan politiek. Ik had vroeger zelfs een degout van politiek. Het klinkt wat schizofreen, maar ik zie mezelf nog steeds niet als een politica. Toen ik in de politiek stapte zei ik overigens uitdrukkelijk tegen mijn vrienden dat ik nog 'gewoon' wou blijven.”
Vlaams Belang
In Genk, haar geboortestad, woonde Demir tot haar tiende in de cité. “Mijn vader besloot nadien om te verhuizen naar een Vlaamse buurt om onze integratie te bevorderen. Heel die straat was wat in paniek, het leek alsof de familie Flodder eraan kwam. Mijn ouders stelden zich daarom voor aan de wijk. Mijn buren waren zeer overtuigde Vlaams-nationalisten. Hele warme mensen, ze omarmden ons en voor mijn verjaardag kreeg ik eens een boek van Hendrik Conscience. Mijn vader ontving als teken van aanvaarding de Vlaamse vlag. Die hing hij dan uit op 11 juli. Ondertussen is de buurt verkleurd. De Vlaamse leeuw zorgt weleens voor het misverstand bij nieuwe Vlamingen, alsof mijn vader een Vlaams Belanger zou zijn.”
Als kind had Demir schrik van het Vlaams Belang. “Mijn ouders geloofden zelfs dat ze terug naar hun land moesten. Onderhuids blijft mijn angst nog voor die partij. Al heb ik begrip voor hun kiezers, waar nooit naar geluisterd werd.”
Met Sihame El Kaouakibi van dansschool Let’s Go Urban plant Demir een intercultureel project. “Waarschijnlijk beginnen we ermee op het Kiel. Toch is het ook aan de allochtone jongeren zelf om toenadering te zoeken. In Vlaanderen heb je zoveel mogelijkheden. In Turkije zou ik nooit de kansen gekregen hebben die ik hier heb gehad. Soms word ik kwaad als ik het hoge percentage schoolverlaters en werklozen onder allochtonen zie. Ik ga niet ontkennen dat racisme niet zou bestaan en we moeten dat wegwerken, maar een slachtofferrol aannemen heeft geen zin. Get over it en zet door. Grijp de kansen die geboden worden en ontplooi jezelf.”