Iedere maand laat Capitant, de studentenvereniging die studenten inleidt tot en begeleidt naar de financiële markten, economische en financiële onderwerpen aan bod komen in het Marktsegment van dwars. Deze rubriek gidst je door het beursnieuws heen, zonder vast te lopen op de moeilijke en ingewikkelde concepten. Hier worden ze uitgelegd in mensentaal.
Sinds kort is ons vocabularium weer een allitererend begrip rijker: Krimcrisis. De opstanden en rellen die eind 2013 ontstonden in de Oekraïense hoofdstad Kiev, hebben zich eind februari uitgebreid naar het schiereiland Krim. De pro-Russische meerderheid op dit schiereiland stond fier achter de machtswissel die een prowesterse regering tot stand bracht. Het behoeft geen betoog dat Rusland deze situatie van op de eerste rij nauwgezet opvolgde. Het duurde dan ook niet lang voordat de Russen vanaf de tribune mee het veld introkken en de term Krimcrisis geboren werd. De angst voor Wereldoorlog III sloeg de wereld om de oren. Zover kwam het nog niet, maar de wereld kijkt alvast met een bang hart toe. Ook op de beurs heerst eenzelfde spanning.
wereldoorlog III
Gebeurtenissen op de mondiale schaal hebben traditiegetrouw een impact op de beurskoers. Beleggers staan wantrouwig tegenover situaties die ze niet kunnen inschatten en dus veel risico dragen. Vaak proberen beurzen zichzelf hiertegen te beschermen door te sluiten. Zo ging de New York Stock Exchange (NYSE) na de aanslagen van 11 september door de knieën. Enkele andere beurzen sloten de deuren uit vrees voor volgende aanslagen. In een poging de financiële crisis af te weren, kondigde de Federal Reserve aan om alles in het werk te stellen om te voldoen aan de liquiditeitsvereisten van de financiële markten. Dat deze woorden effect hadden, moge blijken uit het feit dat de eerstvolgende crisis zich pas 6 jaar later voltrok.
Een interessante vraag die we ons nu kunnen stellen is in hoeverre de situatie van toen lijkt op de huidige. Sinds de militaire provocatie van Rusland heeft de beurs meer en meer interesse in de verwikkelingen op de Krim. In de eerste plaats komt dit door de nauwe economische banden die beide landen nog met elkaar hebben. Vooral Oekraïne is sterk afhankelijk van Rusland voor het welzijn van haar economie. Zo is er het voordelige gascontract, waarmee Oekraïne goedkoper aan gas kan geraken dankzij Russische pijpleidingen. Daarnaast is Rusland nog steeds de belangrijkste handelspartner van Oekraïne voor zowel import als export. Hoewel Oekraïne ook voor Rusland een significante economische rol speelt, is het voor Rusland meer te doen om de strategische locatie van Oekraïne en dan specifiek die van de Krim. In de stad Sebastopol ligt immers de Zwarte Zeevloot van de Russische marine. Nu de Republiek niet meer in handen is van de Russisch-gezinde Janoekovitsj, wil Rusland deze positie waarborgen.
Sartre, Orwell en Poetin
Jean-Paul Sartre, vader van het existentialisme, zei ooit dat wanneer de rijken oorlog voeren, het de armen zijn die sterven. Het is net om deze reden dat een militaire interventie in de Krim niet raadzaam is.
Op 1 maart 2014 verkondigde Poetin dat Rusland het recht had binnen te vallen bij buurland Oekraïne. In de woorden van George Orwell: “War against a foreign country only happens when the moneyed classes think they are going to profit from it.” Wanneer men de elite in een positie kan plaatsen waarin een invasie gelijk komt te staan aan een enorme economische terugslag, kan oorlog vermeden worden.
De G7 zal sancties opleggen aan Rusland en diens elite, zoals reisverboden en de bevriezing van gelden die in Europese banken geparkeerd staan. De sancties zijn een poging dit conflict op te lossen zonder verdere militaire escalaties. Voornamelijk door de overweldigende greep die de staat heeft op de Russische media blijft de publieke opinie over het algemeen lijnrecht achter het plan om de Krim te annexeren staan, maar het Westen gelooft dat de sancties tegen de Russische elite diens steun aan Poetin kunnen ondermijnen.
aanhoudende kapitaalvlucht
In de afgelopen twee weken verloor MICEX Index, de Russische aandelenindex, ruim 16 procent van zijn waarde en steeg de rente op Russische obligaties noodgedwongen van 5.5 naar 7 procent. Deze renteverhoging werd doorgevoerd met het oog op het behouden van de financiële stabiliteit en het inperken van de risico’s met betrekking tot inflatie. Geschat wordt dat sinds het begin van dit jaar de kapitaalvlucht uit Rusland de 45 miljard dollar al is gepasseerd. De voormalige Russische minister van Financiën, Alexei Kudrin, schatte dat verdere sancties vanuit het Westen de kapitaalvlucht tot 50 miljarddollar per kwartaal zouden kunnen opdrijven. Renaissance Capital, een vooraanstaande Russische investeringsbank gespecialiseerd in ‘high-opportunity emerging markets’, schat dat de kapitaalvlucht dit kwartaal de 55 miljard dollar zal overstijgen. In 2013 was dit bedrag voor het gehele jaar 63 miljard dollar.
Op economisch vlak heeft Poetin veel te verliezen bij een oorlog. De aanhoudende kapitaalvlucht zet deze tendens verder voort en mogelijke investeerders houden de boot af. Zolang dit spanningsveld bestaat, zullen de beurzen wereldwijd blijven reageren op nieuws over de Krimcrisis: een allitererend begrip om op de voet te volgen.