GODDELIJKE GERECHTEN: HERONTDEKKING VAN BEGIJNENRECEPTEN

cultuur

22/12/2024

Tijdens de lezing ‘Goddelijke gerechten’, die afgelopen maand werd gehouden door het Antwerpse Ruusbroecgenootschap, werd al snel duidelijk dat de erfgoedcollectie van het genootschap een onuitputtelijke bron van nieuwe vondsten biedt. Een jaar geleden ontdekten onderzoekers daar een zeventiende-eeuws handschrift, afkomstig van de Leuvense begijnen, dat zich als een culinaire schat ontpopte. Het bevat een verzameling recepten, elk gekoppeld aan kerkelijke feestdagen en sociale gelegenheden. Dit receptenboek biedt een unieke inkijk in de culinaire gewoonten van de begijnen, maar ook in hun sociaal netwerk: een gemeenschap waarin voedsel een verbindende rol speelt.

Het bijzonderste aan dit geschrift is dat bij elk recept gedetailleerd beschreven staat wie welke portie zou ontvangen. Er werd dus niet alleen voor de geestelijken binnen de gemeenschap gekookt; het voedsel had als doel om iedereen in de dichte omgeving bij elkaar te brengen. Zo ontvingen de parochiepriester en de onderpastoor stukken vlaai tijdens de begijnenkermis, maar ook de rechter en een niet-religieus figuur kregen een portie.

Deze bijzondere vondst vormt de kern van het project ‘Goddelijke Gerechten. Smullen van religieus erfgoed’, dat werd gelanceerd ter gelegenheid van het honderdjarige bestaan van het Ruusbroecgenootschap. Met steun van de Vlaamse Gemeenschap wordt er gewerkt aan een historisch kookboek, samengesteld uit de recepten van het handschrift en oude drukken van het genootschap. Het kookboek zal een interessante combinatie van geschiedenis, spiritualiteit en culinaire beleving bieden, waarmee lezers zelf aan de slag kunnen. Krijg jij er al honger van?

Tijdens de lezing kregen de aanwezigen alvast een voorsmaakje van het eerste gepubliceerde recept: de begijnenvlaai. Deze zoete lekkernij met een kruidige vulling weerspiegelt de eenvoud en toewijding van de begijnen. Zelf probeerde ik het recept al uit voor de lezing, om helemaal voorbereid te zijn. Weliswaar niet met achthonderd eieren zoals in het oorspronkelijke handschrift. Mijn kleinschalige, op familiemaat gemaakte vlaai met zachte smaken voelde echt als een reis door de tijd. Het was alsof ik zelf een begijntje was, deel uitmakend van hun tradities.

Naast de lezing en het kookboek, dat het komende jaar verwacht kan worden, onderneemt het Ruusbroecgenootschap nog meer initiatieven om het publiek onder te dompelen in hun rijke geschiedenis. Hou hun sociale media dus goed in de gaten om op de hoogte te blijven van nieuwe recepten en activiteiten. En dan zie ik jullie alvast op de volgende smakelijke activiteit!