de robot, mijn vriend(in)

Neen, ik ben niet de trotse bezitter van Harry Harddrive of Suzie Software (seksrobots, nvdr.). Omdat de artikels over de robotisering maar bleven komen, werd mijn artikeltje over de automatisering steeds weer uitgesteld, maar na het meest recente Robots creëren nieuwe jobs, moet het er nu maar eens van komen. Een beslissing die overigens enkel een mens kan nemen.

Ook beslissen om door te gaan na een negatieve feedback is iets puur menselijks. Misschien slaag ik er wel in om een enkeling over de spreekwoordelijke streep na een ontgoochelende tweede zittijd te trekken, of iemand anders het duwtje naar te juiste master te geven. 

Het begon allemaal met De Morgen, die schreef dat de robot je studies overbodig maakt, en weinig later dreigde de havenbaas de loodsen te vervangen door robots[1]. Zie je ze al hangen aan dat touwladdertje naast mijn buurman? De Standaard had het over het seksisme van robots (overigens m.b.t. eentje uit de vorige eeuw). Nihil novi sub sole dus, want ik moest op dat ogenblik zelf nog beginnen aan mijn schoolcarrière. Om maar te zeggen dat ook toen de dreiging van de computer al bestond en de pc en het internet moesten nog geboren worden. Collega’s schreven in die tijd hun vertalingen nog met (bal)pen op papier. Zelf had ik met mijn eerste opdracht het geld vergaard voor een elektrische schrijfmachine [2], zodat de volgende vertalingen net ietsje vlotter werden afgehandeld. 

In 1982 kocht ik voor een veelvoud van de prijs van mijn huidige pc een schrijfmachine met geheugen (+/- één zin) en diskettes [3].In 1986 kwam de eerste pc (zonder geheugen, een ramp als je vergat om back-ups te maken en je partner de stroom afzette om een lamp te vervangen!).

De fax, de modem, e-mail, het internet, de laptop, de smartphone, CAT-tools (Computer Assisted Translation tools, vertaalhulpprogramma's, nvdr.), Facebook, MT (Machine Translation, nvdr.), Google Translate … ik vond het steeds weer boeiend en een verrijking. Laat de machines de klusjes maar opknappen, het vervelende werk doen. De uitdagingen zijn voor mij.

Diploma’s nutteloos? En dat in een tijdperk waarin levenslang leren de mantra is! Gelukkig relativeren ook mijn UAntwerpen-collega’s die uitspraken in het artikel in dwars. Je masterdiploma bevestigt je niveau en je vaardigheden. Je hebt bagage meegekregen, je hebt bewezen dat je kunt analyseren en een synthese kunt maken. Je bent belastbaar en veerkrachtig. Natuurlijk is werken in een geïnformatiseerde wereld niet meer hetzelfde. Zelf ben ik er ingerold. Studenten anno 2017 zijn als het ware geboren met een tablet in de hand … de rammelaar[4] van de eenentwintigste eeuw. Ze moeten leren omgaan met de mogelijkheden die software hen biedt. Het zijn dus ‘andere vaardigheden’ dan pakweg twintig jaar geleden.

Tot die vaardigheden behoort ook assertiviteit. Ontwikkel sociale vaardigheden en overtref het IQ van de robot met je EQ. Laat je niet in het ootje nemen door mensen die je behandelen als een ‘machine’: wees creatief, denk na, overleg, redeneer, doe voorstellen, glimlach … Allemaal dingen die de pc niet kan. Spontaneïteit, empathie en creativiteit zijn hem vreemd.

Je CAT-tool vindt 50% matches, maar jij maakt er een tekst van en, by the way, ook die 50% matches vinden hun oorsprong bij de humane vertaler. De machine zal dus enkel die vertalers vervangen die niet meer doen dan een machine, die vertalen zoals een machine: met blik op oneindig en verstand op nul. De monkeys die met recht en rede slechts peanuts krijgen.

Onlangs moest ik de volgende zin vertalen voor een bedrijf: ‘[...] worden manueel en behoedzaam gevuld. Een automaat kan zoiets niet.’ Het betreft een product dat op grote schaal wordt gemaakt. Blij dat zij beseffen dat ook wij geen automaten zijn!

Savoureer je studententijd. Een heerlijke tijd. Kies een beroep dat bij jou past en niet een dat goed in de markt ligt. En vooral: blijf leren en studeren!