We naderen 8 maart en daar is ie weer, aandacht voor vrouwen. Hoezo, weer? Net Valentijn gevierd en me suf gezocht naar een cadeau voor mijn lief. Nee, niet dat type aandacht. Het feminisme. F*ck, ja, dat f-woord.
Ha, zult u nu zeggen, dat hebben we toch wel gehad, tegenwoordig. Meisjes en vrouwen mogen toch alles? Ze worden zelfs vaak bevoordeeld. Waar zijn we nog over bezig? Ik zie u al zitten. Armen stevig over de borstkas gekruist. Maakt niet uit of u man of vrouw bent. Kijk eens rond, zult u zeggen. Is er nog iemand die vindt dat vrouwen ongelijk behandeld worden? Minder kansen krijgen? U mag die armen stevig gekruist houden, wellicht zal niemand u ongelijk geven.
Vraag aan een groep studenten of er gelijkheid heerst tussen vrouwen en mannen en ze zullen 'ja' antwoorden. Vraag vervolgens aan diezelfde groep studenten wat er gebeurt eens ze tien jaar ouder zijn, werken, een partner hebben en aan kinderen denken – indien ze dat allemaal van plan zijn. Vraag vervolgens wat er gebeurt na het derde kind, of wanneer de twee carrières incompatibel worden, bijvoorbeeld omdat een van de twee carrières richting buitenland gaat. Vraag aan die studenten of de twee partners voor een evenwaardige job hetzelfde loon en dezelfde voordelen krijgen. En wie meer seksistische opmerkingen te horen krijgt; wie in eerste instantie als een bepaalde sekse gezien wordt, in plaats van als nieuwsanker. Om maar een voorbeeld te geven: mannen worden aangesproken met ‘professor’, vrouwen met ‘mevrouw’.
Goed, we kunnen nu discussiëren over de vraag wat vrouwen en mannen zelf willen en waarom we ons daar mee moeten moeien. Of waarom de overheid dat in regels zou moeten gieten. Al die quota, of dat gelijke kansenbeleid, afschaffen maar. Laat vrouwen toch maar doen, ze zijn geëmancipeerd genoeg om zelf keuzes te maken. Je dwingt ze bijna in een keurslijf van hoe vrouwen horen te zijn met al die gelijke kansen. Geldt eveneens voor mannen. Stel dat ze geen nieuwe man willen zijn? En als ze er een zijn, worden ze er nog voor gestraft ook.
Oké, maar wat doen we dan met het feit dat in de leeftijdscategorie van student tot pakweg veertig, de eerste doodsoorzaak bij vrouwen seksueel geweld is? Er sterven er niet veel, akkoord, maar kunnen we daarom die oorzaak over het hoofd zien? Is die niet van een andere aard dan overlijden door een auto-ongeval?
Dus dat feminisme. Feminisme is een ideologie, zoals het liberalisme of het socialisme. Een visie op hoe de samenleving is en zou moeten zijn. Het is zowel een wereldbeschouwing als een sociale beweging die de ongelijke (machts)verhoudingen tussen vrouwen en mannen aan de kaak stelt. Dat feminisme is ondertussen een huis met vele kamers, zoals we dat ook bij andere ideologieën kunnen vaststellen. Maar in al zijn facetten stelt het wel vragen bij de maatschappelijke ongelijkheid van mannen en vrouwen. Zolang u zelf bepaalde keuzes maakt, prima, mij niet gelaten. Maar het gaat om de gevallen waar die keuzes geen echte keuzes zijn, of waar er zelfs geen keuzes gemaakt worden. Waar dit een structureel gegeven is, ingegeven door ongelijke (machts)verhoudingen en deze ook weer in de hand werkt. Daar vervult het feminisme zijn rol. Het ziet er niet naar uit dat die snel uitgespeeld zal zijn.