Het idee van een meer theoretische opleiding die betrekking heeft op films broeit al lang in onze samenleving. "Vanaf het moment dat ik hier werkte, kwamen er studenten aan mij vragen of je ergens filmstudies kunt volgen", zegt Luc Pauwels, professor aan de faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen. "Vroeger bestonden er opleidingen waarin het medium gedeeltelijk aan bod kwam, maar deze opleidingen zijn in de loop van de jaren een stille dood gestorven." Een echte opleiding Filmstudies is er in Vlaanderen dus nooit geweest. Maar daar komt nu verandering in…
Take 1
Vanaf oktober 2003 kunnen alle geïnteresseerde filmliefhebbers hun honger komen stillen aan de UA. Alle geïnteresseerden? Wel, toch bijna. Aangezien het om een GAS-opleiding (Gediplomeerde Aanvullende Studie) gaat, zullen enkel universitair opgeleiden en mensen met een diploma hoger onderwijs lange type (HOLT) toegelaten worden. Na de hervorming van het onderwijs (de u allen welbekende BaMa-structuur), zal de opleiding aangeboden worden aan alle studenten die reeds een academisch bachelor-diploma op zak hebben. Het aantal toekomstige filmcritici, onderzoekers in de beeldcultuur, enzovoort wordt beperkt tot 50 à 60. Indien het aantal inschrijvingen deze limiet overschrijdt, zal de toegangsdrempel verhoogd worden. De filmliefhebbers worden dan gevraagd een CV en een motivatiebrief in te dienen. Vooral deze laatste zal doorslaggevend zijn bij de selectieprocedure. Voorkennis is dus geen vereiste, een gezonde dosis motivatie volstaat.
Take 2
De opleiding Master in de Filmstudies en Beeldcultuur zal voornamelijk van theoretische aard zijn. Hierbij wordt uiteraard niet voorbijgegaan aan de essentie van de richting: de film op zich. Naast deze theoretische basismodule kunnen studenten zich van hun creatieve kant laten zien in één van de aangeboden seminaries. Professor Pauwels benadrukt dat het niet de bedoeling is dat de studenten leren regisseren noch monteren. Deze technieken worden reeds aangeboden door verschillende hogescholen in Vlaanderen en het is allerminst de bedoeling deze richtingen voor het hoofd te stoten. Bij de nieuwe opleiding draait het vooral om filmwetenschap en inzicht in diverse soorten beeldmateriaal. Na enkele jaren zou de studie verder uitgebreid kunnen worden naar het domein van onder andere televisie, non-fictie-films en stripverhalen.
Het merendeel van de colleges zal gegeven worden door externen die zich reeds lange tijd bezighouden met het medium film. Ook enkele professoren van eigen bodem zullen zich engageren voor deze nieuwe studie. Laatstgenoemden werden onder andere gecast uit de faculteiten Letteren & Wijsbegeerte en Politieke & Sociale Wetenschappen.
De lessen zullen in de eerste plaats gegeven worden op het UFSIA. Daarnaast zullen er waarschijnlijk ook lessen doorgaan in de zalen van het Filmmuseum – daar gaat de monopoliepositie van Leuven – en in het Museum voor Fotografie aan de Waalse Kaai. Het voordeel hiervan is dat men een directe toegang zal hebben tot zowel oud als recent beeldmateriaal.
Take 3
Het concreet programma bestaat uit twaalf vakken waarvan acht algemene, twee keuzevakken, een seminarie en een thesis. De duur van de opleiding is in principe een jaar maar kan gespreid worden over een periode van twee jaar. De lessen worden gegeven in dagonderwijs, maar de mogelijkheid bestaat dat er enkele vakken gegeven zullen worden in de zogenaamde schemerzone, tussen 17u00 en 19u00, zodat ook de werkende medemens de mogelijkheid krijgt enkele cursussen mee te pikken.
Om een beter idee te krijgen van wat de vakken effectief inhouden, geven we nu even een snapshot uit het vakkenpakket. Wat dacht je van de volgende vakken? Cultuur- en mediatheorie (basisvak), een overzicht van cultuursociologische benaderingen en een analyse van de media met aandacht voor onder andere de spektakelmaatschappij, tv-cultuur, cybercultuur en hoge versus lage cultuur. Bovendien worden processen zoals modernisering en postmodernisering besproken. Enig idee wat McDonaldisering is?
Film en literatuur (keuzevak), een vak dat betrekking heeft op het onderzoek naar de vertaalbaarheid van het ene tekensysteem in het andere. Vervolgens wordt aandacht besteed aan de wisselwerking tussen film en literatuur, wordt geanalyseerd hoe men een geschreven tekst filmisch vertaalt en wordt de vraag gesteld hoe cineasten inspiratie zoeken bij schrijvers. Zouden Romeo en Juliette ook van de partij zijn? Audiovisuele vertaling en ondertiteling (seminarie), een seminarie dat bestaat uit twee luiken: een theoretisch en een praktisch. Eerstgenoemde heeft betrekking op onder andere de verschillende vormen van filmvertaling en de historisch-ideologische achtergrond. Het praktische gedeelte is gewijd aan ondertiteling: de studenten mogen zelf aan de slag. Ook Fransen, Duitsers en Portugezen zijn welkom.
Take 4
Aangezien de belangstelling voor de opleiding erg groot is, werd dit jaar reeds een postacademische vorming (PAVO) georganiseerd. Deze inleidende cursus bevatte vier vakken die ook volgend jaar opnieuw aan bod zullen komen. De dertig studenten die zich reeds inschreven zonder dat de richting gepromoot werd, hebben voor deze vakken alvast een vrijstelling op zak.
Take 5
Voor meer informatie omtrent de opleiding Master in de filmstudies en beeldcultuur kan u binnenkort even inzoomen op de UA-webstek (het u allen welbekende www.ua.ac.be). Ook zullen er in de nabije toekomst folders beschikbaar zijn en zal de studie voorgesteld worden op een info-avond.
Cut
Wij danken professor Luc Pauwels voor de medewerking en informatie.