Door de stad flaneren is meer dan geschiedenis alleen. Onze redactie houdt een rondfietsende tête-à-tête met een individu die zijn hart verloren heeft aan Antwerpen. In volle verkiezingstijd fietste dwars door Berchem met kersvers Antwerpenaar Jan De Meulemeester, politiek verslaggever van VTM Nieuws. Als historicus bekijkt hij de Scheldestad vanuit een politieke invalshoek.
De Meulemeester komt net van de nieuwsredactie, in pak gekleed neemt hij ons mee door de Zurenborgwijk. Sinds een maand woont hij in Berchem. "Een district met de allure van een dorp," meent hij. "Het risico is dat je hier veel blijft en het stadscentrum niet meer inkomt. Ik ben ook graag op de kaaien, dat uitzicht fascineert me. Het doet denken aan een stad aan zee, indrukwekkend."
"Als stadsmens in Vlaanderen is Antwerpen de beste keuze"
4 jaar geleden woonde De Meulemeester al even in Antwerpen, maar door omstandigheden moest hij terugkeren naar Leuven. "Sindsdien ben ik Antwerpen blijven missen," zegt hij met enige mijmering. Op zich vreemd, want hij is er niet opgegroeid en heeft geen band met de koekenstad. "Ik heb voor de stad zelf gekozen en niet voor bijvoorbeeld naburige vrienden. Hier blijf ik wonen en zullen mijn kinderen opgroeien. Antwerpen is de beste keuze voor een stadsmens in Vlaanderen. Gent is charmant, maar nogal klein. Brussel is te groot, te complex en te Frans. Antwerpen is de meest zuidelijke Hollandse stad. Daaruit vloeit die Nederlandse openheid, iets wat niet-Antwerpenaren arrogantie noemen. Antwerpen is een heel Nederlandse stad. Het scheelde niet veel of Antwerpen was de hoofdstad van Nederland. Door die hele geschiedenis is Antwerpen in Vlaanderen toch een tegendraadse, eigenzinnige stad gebleven."
"Als ik hier wakker word, neemt het leven me meteen mee. Op het platteland, waar ik vandaan kom, is dat niet het geval. Hier heerst een forse dynamiek: je voelt die motor enorm draaien bij maatschappelijke, culturele en politieke bewegingen. Het diverse Vlaanderen wat de toekomst wordt, bestaat al 30 jaar in Antwerpen. Veel mensen met ideeën ontmoeten elkaar en dat drijft de vooruitgang. Veel ideeën, ontstaan uit een tooggesprek, hebben hier concreet vorm gekregen. Denk maar aan het Vlaams Belang, PVDA en N-VA. Ook het ecologisme." De Meulemeester vindt Ringland – een project dat de Antwerpse Ring wil overkappen – een geweldig sociologisch fenomeen. "Ik ben opgegroeid in de groene rand in Vlaams-Brabant. Daar vind je geen solidariteitsbanden zoals bij Ringland, waar burgers zich achter één project scharen. De Antwerpse identiteit is namelijk zeer sterk. Die identiteit mobiliseert: er waren meer dan duizend mensen aanwezig bij de voorstelling van het project in de Roma."
"De kracht van verandering kwam voor een deel door Patrick Janssens"
Toch verkeerde de stad slechts een decennium geleden nog in een politieke chaos. "Het Vlaams Blok entte zich op de samenlevingsproblemen, tegelijk was er met de Visa-affaire geen coherent stadsbestuur. Als kind weet ik nog dat Antwerpen vaak negatief in beeld kwam. Mijn vriendin is van de Kempen en daar wordt Antwerpen soms nog als de grote boze stad aanzien. De kracht van verandering kwam een voor een deel door Patrick Janssens. Hij heeft met zijn citymarketing de stad weer aantrekkelijk gemaakt. Intern kwam er een omslag bij de socialisten. Vóór Janssens mikte de partij op de arbeiders, onder Janssens richtte sp.a zich op de progressieve kiezer. Janssens zelf, een marketingman, was een figuur die boven zijn partij stond. Hij speelde zijn persoon sterk uit en polariseerde zich bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2006 tegenover Vlaams Belang, zodat hij eveneens de groene kiezer verleidde. Bovendien zei hij op de eerste gemeenteraad tegen Filip Dewinter: "Ik ga je ergste nachtmerrie worden." Moest Bart De Wever dat tegen Yasmine Kherbache (de fractieleidster van de sp.a, nvdr.) gezegd hebben, het kot zou te klein geweest zijn."
"Ik volg ongeveer dezelfde agenda als een politicus. Ik voel dezelfde drukte. Ik heb mijn slaap- en eetpatroon daaraan moeten aanpassen om mijn energie te doseren. Anders kan ik hen niet bijbenen"
De huidige burgervader is voor De Meulemeester geen onbekende: de N-VA-voorzitter was vroeger namelijk zijn promotor toen hij Geschiedenis studeerde aan de universiteit van Leuven. Als politiek journalist volgt hij BDW zo veel jaar later op de voet, zeker in volle verkiezingsperiode. "In deze tijd wil ik niets van het politiek gebeuren missen en dan is het opletten voor de tunnelvisie. Tijdens de campagne valt het besef van weekends, voormiddagen en avonden weg. Sinds ik het voorbije anderhalf jaar de directe verslaggeving doe, volg ik ongeveer dezelfde agenda als een politicus. Dat is toch een ander ritme dan bij Terzake (sinds maart 2013 werkte De Meulemeester voor VTM, voorheen bij de VRT, nvdr.). Ik voel dezelfde drukte als politici. Ik heb mijn slaap- en eetpatroon daaraan moeten aanpassen, om mijn energie te doseren. Anders kan ik hen niet bijbenen. Zoals een politicus campagne voert, werken wij ook elke dag op de redactie."
"Aangezien de regeringsonderhandelingen traditioneel moeizaam verlopen, zou het kunnen dat wij na de verkiezingen maanden aan een stuk blijven werken." En dat allemaal voor tv-fragmenten van enkele luttele minuten. "Het uiteindelijke product is heel kort, maar wij dragen een grote verantwoordelijkheid om heel veel mensen correct te informeren."
Op zijn blog http://nieuwinantwerpen.wordpress.com schrijft Jan geregeld impressies over zijn nieuwe thuisstad.