schiet cultuuroctopus zijn doel voorbij?

“Na al die input die erin kruipt van onze kant, maar ook vanuit medewerkers van de stad en de universiteit, hopen ook wij uiteraard ook op meer output”, verzucht Ignace, een van de eindverantwoordelijken van het festival. “Het is voor studenten nog altijd niet duidelijk genoeg dat die Spiegeltent op het Hof van Liere staat.”

En dat is jammer. Calamartes is ontstaan uit een mooi idee. Waarom clubs met beperkte middelen aan hun lot overlaten om grote evenementen te organiseren? Waarom een Comedy Night in een kleine aula laten doorgaan, waar men spots maakt door gekleurd papier op een overhead-projector te leggen, als de overkoepelende studentenvereniging een platform kan bieden? Een spiegeltent met podium, spots en geluidsinstallatie om de zotste cultuurevenementen uit te werken. Dat was de oorspronkelijke bedoeling.

Maar de studentenclubs lijken Calamartes eerder als verplichting dan als opportuniteit te interpreteren. Als de opkomst laag ligt, daalt ook het engagement. Er komt toch niemand, dus waarom zou je dan een indrukwekkend idee uitwerken? 

vaste waarden

Ondanks alle oproepen tot vernieuwing houdt Calamartes nog steeds heel sterk vast aan zijn vaste waarden. "De TD Pensionné, dat is elk jaar een groot succes. De ogen van die senioren zien stralen is prachtig. Maar dat doen we ook al tien jaar", merkt ook oprichter Mathias op.

De TD Pensionné noemt Ignace echter de grootste sterkhouder van het festival. “Aan dat concept wordt niet geraakt, omdat het de pionier is van de activiteiten die we met de buurt doen.” Bij die vaste waarden horen ook de Comedy Night en Abundantly Jazz. “Dat zijn conceptueel goed uitgewerkte activiteiten en die moeten we behouden en ondersteunen”, verdedigt Ignace.

Toch kenden die laatste niet meer het succes van de voorbije jaren. Moet het concept en de programmatie toch niet eens herbekeken worden? “Misschien moeten we verenigingen meer ondersteunen in hun traject tot concretisering”, geeft Ignace toe. Dat er jaarlijks nieuwe relaties zijn met telkens andere verantwoordelijken binnen clubs, is een bijkomende moeilijkheid. “Die overdracht kan beter.”

Na al die input die erin kruipt van onze kant, maar ook vanuit medewerkers van de stad en de universiteit, hopen ook wij uiteraard ook op meer output.

– Ignace Vercauteren

Dat verklaart nog niet volledig waarom de opkomst van studenten mager blijft. Hoe kan het warme onthaal richting de Spiegeltent verhoogd worden? “We spelen met het idee om in aula’s speeches te gaan geven, om ook studenten die niet verbonden zijn aan een club bij het festival te betrekken.” Communicatie blijft dus een pijnpunt. En hoewel het idee kennelijk al langer speelt om de student actief aan te spreken, is dat dit jaar – op de Calakrant na – niet volledig in de praktijk omgezet. Ook over de Facebook-promotiestrategie met banners waarin het logo van de club in de drukte van de vaste opmaak verdwijnt, moet nog verder worden nagedacht.

achter gesloten deuren

Hoewel het werk van de talloze vrijwilligers even hoog blijft, blijft de opkomst voor te veel activiteiten te laag, al had bijvoorbeeld het vlaggenzwaaien – een volledig nieuwe activiteit – wél heel veel succes. “De waarde van een evenement zit niet alleen in het aantal bezoekers”, werpt Ignace tegen. “We willen niet de grootste zijn, de tent hoeft niet altijd stampvol te zitten, maar er moeten kwaliteitsvolle evenementen zijn.”  Dat is een goed argument voor een beeldhouwworkshop voor 15 man, maar op de avondactiviteiten wordt wel meer volk verwacht. “Ongeacht het weer, moeten we ook echt meer investeren in het openstellen van de tent”, beseft ook Ignace. De grootste doelgroep bij bijna elk evenement blijven de leden van de organiserende club zelf, maar zelfs zij zijn vaak niet voltallig aanwezig. 

Aan een culturele oninteresse van de student ligt het volgens Ignace in elk geval niet. “De Spiegeltent is enerzijds omnipresent en opvallend, maar de imposantheid ervan kan ook mensen afschrikken”, weegt Ignace af. “Maar dat wil niet zeggen dat studenten niet geïnteresseerd zijn in cultuur.”

Kunnen we in de toekomst nog verder uit de Spiegeltent denken? Zeker wel.

– Marnik Aerts

Aan de tent wordt desondanks nog altijd vastgehouden. Is de Spiegeltent echt de kern van het festival? Associëren de bezoekers het festival ook echt met die tent? “De echte kern van het festival is de cultuurparticipatie verhogen, zowel bij student, buurt, jongeren en stad, de sociale cohesie versterken en zo studenten in een ander daglicht zetten”, zegt ook Ignace. Als cultuurparticipatie het hoofddoel is, is zo’n afgesloten tent dan écht de beste verpakking?

out of the Spiegeltent

Op het Innovation Lab werd ook al gezegd dat daarom ‘out of the Spiegeltent’ gedacht moest worden. Toegegeven, daar werd dit jaar hier en daar al mee geëxperimenteerd. Zo werd het jaarlijkse buurtfeest dit jaar getransformeerd in een foodtruckfestival op de Oostendekaai, om het Eilandje, een nieuwe bruisende buurt, ook bij Calamartes te betrekken. Ook het vlaggenzwaaien op het K-plein, de rollerdisco op het Frans Halsplein en de live-kunstwerken op het bibliotheekplein zijn daar voorbeelden van.

Dat zijn mooie initiatieven, maar sluiten studenten die nog niet mee zijn met het festival daarbij aan? De drempel tot participatie ligt ook daar nog steeds heel hoog. Ook Unifac-praeses Marnik Aerts vraagt zich af of de buitenspiegeltentse activiteiten genoeg waren. “Kunnen we in de toekomst nog verder uit de Spiegeltent denken? Zeker wel.”

De Spiegeltent is enerzijds omnipresent en opvallend, maar de imposantheid ervan kan ook mensen afschrikken.

– Ignace Vercauteren

Sommige ideeën waren er echter wel, maar werden dit jaar nog niet vertaald in concrete evenementen. Veel van de innovatie is dus achter de schermen blijven steken. “Dit jaar zijn er initiatieven opgestart op duurzame vlakken.” Zulke onderhandelingen vragen uiteraard veel geld en tijd en het is niet gemakkelijk om die in één jaar door te voeren. Maar konden betere funderingen niet al vroeger gelegd worden?

houdbaarheidsdatum

Calamartes is elk jaar het vaste paradepaardje van Unifac, maar lijkt vastgeroest geraakt in een recycleerbaar product dat aan zijn houdbaarheidsdatum toe is. “We willen vernieuwing brengen. Daar zijn we mee bezig, maar op één jaar kan er geen volledig nieuwe Calamartes zijn. Dit moest niet de editie zijn waar de bloemekee van Calamartes komt, want dan kondig je eerder een einde aan van iets”, argumenteert Ignace.

Maar misschien kon een feesteditie net wel de aandacht van de studenten grijpen en hen overtuigen om volgend jaar weer te komen. Een jubileumeditie hoeft niet noodzakelijk een begrafenisceremonie te zijn. “Het was wél een speciale editie, die misschien niet in alle facetten zichtbaar was voor de bezoeker, maar wel innovatief en creatief was”, besluit Ignace. Alleen is het jammer dat die innovatie nog niet volledig tot bij de student is geraakt.

zelfreflectie

De organisatoren proberen er dus duidelijk iets nieuws mee te doen, maar dat is niet altijd direct te vertalen in concrete events. “We moeten bekijken wat de vaste waarden zijn die Calamartes als concept uitdragen als wat het is en welke nieuwe dingen er moeten komen. Daarin moeten we een goed evenwicht zoeken, maar dat is niet altijd gemakkelijk”, concludeert Ignace.

Op één jaar kan er geen volledig nieuwe Calamartes zijn.

– Ignace Vercauteren

Uitkijken dus naar de volgende edities. Vast staat dat de cultuuroctopus in de spiegel kijkt en aan zelfreflectie doet. De uitwerking van de reflectie blijkt echter vaak uit, al worden tegelijkertijd ook onzichtbare stappen gezet. Desalniettemin blijft het na al die jaren zoeken naar het bereiken van de student. Een impressionante spiegeltent is niet genoeg. Vaste banners die de verenigingen in de schaduw zetten, ook niet.  We verwachten veel van de komende edities. Dat die spectaculairder mogen zijn dan de laatste. En dat die clubs eens uit hun zetel komen – en hun leden meenemen. Een gegeven paard kijk je toch niet in de bek?