Op 14 oktober trekt de kiezer naar de stembus. Studenten keren voor één zondagmiddag terug naar de geboorteplek van hun keuze om in een verlaten parochiezaal hun steun te betuigen aan een partij. Schepenen, districtsschepenen, gemeenteraadsleden en burgemeesters worden verkozen en kunnen de komende vijf jaar in alle rust besturen. dwars maakt voor u een overzicht van de verkiezingen in Antwerpen.
79 jaar al is de burgemeesterssjerp in Antwerpen in de handen van de socialisten, de oorlogsjaren buiten beschouwing gelaten, wanneer de waarnemende burgemeesters van andere ideologische komaf waren. Dit jaar, net als vijf jaar geleden, ziet het er echter een maand voor de verkiezingen naar uit dat een tegenstander van de sossen 't Schoon Verdiep zal innemen.
Olifantenstrijd
Antwerpen staat als grootste Vlaamse stad tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in het spotlicht. Dat voedt niet alleen de arrogantie van de sinjoren, maar zorgt er ook voor dat de meeste partijen grote namen richting 't Stad sturen. Partijvoorzitter van de N-VA Bart De Wever zou, volgens een peiling van Ipsos, voorlopig de leiding hebben met 38,1 procent. Hij wordt gevolgd door ex-partijvoorzitter van de SP.A en huidig burgemeester Patrick Janssens, die samen met CD&V de stadslijst vormt, met 26,8 procent. Ver achter hen volgen gouwe ouwe Vlaams Belanger Filip Dewinter (12,6 procent), volksvertegenwoordigster Meyrem Almaci voor Groen! (9,7 procent), federaal minister van Justitie Annemie Turtelboom voor Open Vld (5,1 procent) en partijvoorzitter van PVDA+ Peter Mertens (4 procent). Voor Rood! (1 procent) wordt de lijst getrokken door Ivo Janssen. Die laatste is noch minister, noch partijvoorzitter geweest. De tweede lijsttrekker van Groen! is overigens huidig partijvoorzitter en districtsburgemeester Wouter van Besien, die afgezakt kwam naar de gemeenteraadslijst. De uitdrukking ‘wanneer olifanten vechten, wordt het gras vertrappeld’, wordt hier onder de mat geveegd.
In 2006 zag het er ook niet goed uit voor Patrick Janssens. Hij zat toen in een ware nek-aan-nekrace met Filip Dewinter verstrengeld, maar kon nog net anderhalf percent meer halen dan zijn uitdager. Tom Barman en andere artiesten kwamen, opgepast, met een deus ex machina voor de bak en veertigduizend kiezers feestten op 1 oktober op de Waalse Kaaien tot het fascisme van het Vlaams Belang (sic) werd weggevaagd. Dit jaar ziet het er echter minder goed uit voor de socialisten. Met goed elf procent achterstand zal de stadslijst diep moeten graven om de Vlaams-nationalisten nog te verslagen, zelfs al meldt Janssens dat de campagne nog niet is begonnen – een kleine maand voor de verkiezingen. Hoewel onze burgemeester bekend staat als succesvol reclameman lijkt hij in dezen toch de duimen te moeten leggen voor de ‘kracht van verandering’. Gigantische reclameborden op de Meir en een dieetboek dat besproken wordt in de Wall Street Journal blijken krachtiger dan ‘Samen Stadspartij’.
Studentenstad
In dwars 74 zei Bart De Wever in een interview: "je zal zeer negatief verrast zijn, maar de universiteit is op de gemeenteraad, waar ik nu zes jaar inzit, een non-issue." Dat lijkt een wat krasse uitspraak, want de huidige coalitie heeft een sterke band met onze universiteit. Schepen voor onderwijs Robert Voorhamme zetelt sinds maart in de Raad van Bestuur, en rector Alain Verschoren meldde begin dit jaar dat hij graag nog enkele jaren zou doorgaan met onze huidige burgemeester. Janssens en co richtten in 2008 een Antwerpen Studentenstad op en bouwen al enkele jaren aan het Huis van de Student, een polyvalente zaal van Antwerpen Studentenstad in de Kleine Kauwenbergstraat, die ergens in 2014 geopend zou moeten worden. In 2009 maakte het stadsbestuur de beslissing om camera's te plaatsen op de Ossenmarkt.
Het programma van de stadslijst is vrijwel hetzelfde als dat van de N-VA, zij het minder nauwkeurig: zorgvuldige gelijkschakeling tussen opleidingen en de noden van de haven, en een degelijke opvang voor kotstudenten. Bart De Wever en de zijnen hebben daar nog aan toe te voegen: meer cantus- en fuifruimte rond de Ossenmarkt en een goede samenwerking met de buurtbewoners. Hoe geloofwaardig de combinatie tussen die twee factoren is, valt nog te bekijken, zeker aangezien De Wever in het hierboven vermeldde interview opmerkte dat je "dingen moet afbreken om iets nieuws te bouwen en als ik sommige buurten rond de Ossenmarkt zie, zou dat voor de universiteit geen probleem mogen zijn. Maar bon, dat is misschien een gevaarlijke uitspraak." De andere partijen zijn in hun programma's summier over Antwerpen als studentenstad. Groen! houdt het erop dat "de verdere uitbouw van het hoger onderwijs cruciaal is voor de toekomst van de Antwerpse jongeren, maar ook voor de toekomst van Antwerpen als brainport," al gaat Wouter Van Besien daar eerder in deze dwars dieper op in. Open Vld, Rood!, Vlaams Belang en PVDA+ zwijgen in alle talen over de veertigduizend studenten in hun stad in hun programma. dwars verleent hen dezelfde gunst.
De mogelijkheden
Zelfs met een zeer brede foutenmarge op de peilingen zijn er weinig mogelijkheden tot coalitie. De gemeenteraad in Antwerpen bestaat uit 55 zetels. Met Vlaams Belang aan de zijlijnen wil dat zeggen dat de stadslijst of N-VA slechts een waterkansje hebben om genoeg stemmen te krijgen om met ofwel Open Vld ofwel Groen! een coalitie aan te gaan. Groen! en Open Vld, met directrice van het atheneum van Antwerpen Karin Heremans op de lijst, staan lijnrecht tegenover elkaar in het hoofddoekendebat. Zij zullen dus moeilijk te overtuigen zijn om samen in het stadsbestuur te stappen.
De enige optie die dan nog overblijft is dat Janssens en De Wever samen zullen werken. Dit is minder vergezocht dan het lijkt. Sp.a, CD&V en N-VA zetelen tezamen in de Vlaamse Regering en hebben reeds consensus bereikt over de Oosterweelverbinding, de grootste uitdaging van het komende bestuur. Het enige dat dan nog moet besloten worden is wie 't Schoon Verdiep tot zich zal nemen, al zullen de partijen dat waarschijnlijk overlaten aan de kiezer.