“De opening is voor onbepaalde tijd uitgesteld”

Sinds enkele maanden krijgen de gele studentenfietsen van de Fietshaven in het straatbeeld het gezelschap van de rode Velo’s. Wie niet voor een van deze initiatieven kiest om zich van campus naar kot naar café te verplaatsen, vertrouwt waarschijnlijk op zijn eigen trouwe tweewieler. Daarom zou het ongetwijfeld handig zijn, moesten de kleine mankementen zoals een platte band of een droge ketting op de universiteit hersteld kunnen worden. Dat was ook de idee achter het ‘Fietspunt’ dat de Universiteit Antwerpen in samenwerking met Leerwerkplaats Garage vzw in de fietsenstalling van De Meerminne wilden inrichten. Op 23 november 2010 werd vanuit het Departement Communicatie dan ook een persbericht verstuurd met als titel ‘Werkzoekenden herstellen fietsen’. Laaggeschoolde werkzoekenden die een opleidingstraject volgen bij Leerwerkplaats Garage (LWP) vzw zouden voor een zacht prijsje kleine herstellingen uitvoeren aan fietsen van personeel en studenten van de universiteit. Het persbericht nodigde journalisten uit om de feestelijke opening van het ‘Fietspunt’ door rector Alain Verschoren bij te wonen.

Vele bezwaren

Een dag later, op 24 november, valt er aan De Meerminne echter weinig meer te zien dan de dagelijkse stroom studenten die de aula’s binnen- en buitengaan. Op het Departement Communicatie is die ochtend dan ook naar geïnteresseerde journalisten getelefoneerd om hen een vergeefse verplaatsing te besparen: de opening van het ‘Fietspunt’ werd op het laatste ogenblik afgelast. En alsof dat nog niet vreemd genoeg is, wil geen van de betrokken partners veel kwijt over de exacte reden van het uitstel. Gevraagd om een reactie, laat LWP vzw weten dat ze geen antwoord geven op onze vragen alvorens “alle instanties en personen overleg hebben gepleegd”. Eén ding staat wel vast: het project zal niet langer ‘Fietspunt’ heten. De naam ‘Fietspunt’ is namelijk eigendom van FIETSenWERK, de organisatie die een heleboel Vlaamse fietsondernemingen uit de sociale economie overkoepelt. Aangezien LWP vzw – dat traditioneel opleidingen in de automechanica aanbiedt – geen lid is van FIETSenWERK, mogen ze de naam ‘Fietspunt’ niet gebruiken.

Een tweede struikelblok is de verspreiding van fietsprojecten voor studenten. De Fietshaven aan het Centraal Station onder het Astridplein voorziet behalve verhuur van studentenfietsen namelijk ook herstellingen, eveneens door langdurig werkzoekenden. Tom Caals van Levanto, dat de Fietshaven uitbaat, zegt echter geen probleem te hebben met andere fietsprojecten. De Fietshaven werd in 2007 trouwens omgevormd tot, jawel, Fietspunt-Antwerpen-Centraal. Bovendien heeft Stad Antwerpen enkele maanden geleden veel middelen ingezet om het fietsverhuurproject Velo te lanceren, waardoor een kleinschalig intiatief voor fietsherstellingen aan De Meerminne niet bepaald op groot enthousiasme wordt onthaald.

Een laatste heikel punt is de financiering van wat ondertussen Fietsherstelplaats Meerminnne moet gaan heten. De VDAB subsidieert LWP vzw enkel voor de opleidingen automechanica, dus wegen de lonen van een deeltijds instructeur en een lesgever op het budget van het fietsproject. LWP vzw beseft zelf dat de financiële zekerheid niet gegarandeerd is, maar argumenteert dat het in het verleden steeds heeft gestreefd naar een evenwichtig resultaat.

Tijd voor evaluatie

Al deze argumenten samen leiden ertoe dat ook Stad Antwerpen bedenkingen heeft bij een fietsherstelplaat aan de Universiteit Antwerpen die op zulke manier wordt gerund. Het kabinet van schepen Robert Voorhamme – die verantwoordelijk is voor Onderwijs, Werk, Economie en Middenstand – volgt het dossier op. Kabinetsmedewerker Stefan Rooms kan niet genoeg benadrukken dat als Universiteit Antwerpen en LWP vzw het allebei willen, ze het project mogen lanceren. Anderzijds stelt hij zich vragen bij de haalbaarheid ervan. Stad Antwerpen is namelijk van plan alles omtrent studentenfietsen te evalueren. Als voorbeeld noemt Rooms de vzw StudentENmobiliteit, die in Gent al wat met studenten en fietsen te maken heeft, coördineert. Een eenvoudige prijsvergelijking toont dat die evaluatie hoogstnodig is. In Gent een studentenfiets huren voor tien maanden kost 30, 35 of 45 euro, afhankelijk van het type. In Antwerpen biedt Fietshaven één type aan voor 60 euro. Een gevolg van schaalvoordelen.

Vraag blijft of de Fietsherstelplaats aan De Meerminne er, in afwachting van een geïntegreerd beleid voor studentenfietsen, nu komt of niet. Marc Tobback van de afdeling Preventie en Bescherming op het Werk, die voor de universiteit verantwoordelijk is voor het project, wil niet veel kwijt over de oorzaken van het uitstel en waarom het een jaar moet duren alvorens er vorderingen worden gemaakt. Volgens Tobback is de Universiteit Antwerpen alleszins nog steeds vragende partij voor de herstelplaats. “Alles is en was voorzien, tot aan een betaalautomaat toe.” Aan De Meerminne hangt momenteel echter nog steeds een blad met daarop: “De opening van de herstelplaats voor fietsen is voor onbepaalde tijd uitgesteld.”