Eind maart pakte de Vlaamse krant De Standaard uit met het nieuws dat de dertig specialisatieopleidingen voor artsen die de Vlaamse faculteiten geneeskunde van de Katholieke Universiteit Leuven, Universiteit Gent en onze eigen Universiteit Antwerpen organiseren, een negatieve beoordeling dreigen te krijgen van de visitatiecommissie. Indien deze drie universiteiten geen verbeterplan indienen, bestaat de kans dat ze deze opleidingen moeten sluiten. Enkel de VUB kreeg een positief rapport. Tijd dus voor dwars om ons oor eens te luisteren te gaan leggen.
De problematiek
Even een korte samenvatting: De visitatiecommissie was in een voorlopig rapport (dat ergens gelekt was) over de specialistenopleidingen van geneeskundestudenten vernietigend. Vooral de lange arbeidstijden die de studenten zouden moeten kloppen, het niet zelf kunnen beheren van het eigen opleidingsportfolio en het meester-leerling model was voor de inspecteurs een doorn in het oog. De, voornamelijk Nederlandse, inspecteurs zetten daarmee dus druk op de drie grote Vlaamse universiteiten om hun specialistenopleiding snel aan te passen.
De reactie van de Vlaamse universiteiten bleef dan ook niet uit. De grootste kritiek op het rapport is dat er te veel wordt uitgegaan van het (Nederlandse) Maastricht model, waarbij er meer wordt ingezet op ‘zelfstudie’, ‘wetenschappelijk werk’, ‘leerdoelen’ enz. dan op effectieve praktijkervaring. "Wij vinden dat de artsen bij ons al zeven jaar een universitaire vorming gekregen hebben en dat het, wanneer ze hun praktijkopleiding krijgen, toch eens tijd wordt dat ze een groot aantal patiënten kunnen zien en daar heel wat verantwoordelijkheden kunnen in opnemen", reageert de Leuvense rector Mark Waer. Ook de Belgische Vereniging van Artsensyndicaten (BVAS) reageert met ongenoegen. Marc Moens verklaarde eerder tevreden te zijn dat wij in België een grote nadruk op de praktijk leggen. Hij gaf toe dat academische vaardigheden een must zijn, maar voegde eraan toe dat België door haar meester-leerling model studenten aflevert die, na jaren theoretisch zwoegen, het tot internationaal gewaardeerde topspecialisten schoppen.
Toch klinkt niet bij elke universiteit dezelfde kritiek op het rapport van de visitatiecommissie. Zo zijn de opleidingen nog in volle ontwikkeling, en is het dus volgens de inrichtende instellingen niet meer dan logisch dat deze opleidingen hier en daar nog kinderziektes vertonen en dat ze voor verbetering vatbaar zijn. Deze optimalisering van de opleidingen zal dan ook gebeuren, rekening houdend met de aanbevelingen van de beoordelaars. Hoe het ook zij, op 16 mei velt de visitatiecommissie haar definitieve oordeel en zal de toekomst van de specialisatieopleidingen duidelijk worden. Natuurlijk zijn er nog andere reacties te horen. Zo kan de VASO-AMSF, de nationale vereniging voor arts-specialisten in opleiding, zich grotendeels vinden in de kritieken van het voorlopige rapport. Ze vindt zelf het meester-leerlingmodel "niet meer van deze tijd, zeker niet met de huidige technologische en didactische mogelijkheden". De vereniging wil "constructief meewerken om deze en andere problemen op te lossen". Ook de registratie van activiteiten tijdens de opleiding is momenteel zeer archaïsch. VASO-AMSF pleit "voor een eengemaakt, digitaal registratiesysteem waarbij de activiteiten voor de verschillende erkenningscommissies gekoppeld zijn aan de activiteiten die voor de master-na-master in de Specialistische Geneeskunde moeten worden bijgehouden".
Het Algemeen Syndicaat van de geneeskundigen van België (ASGB) stelt dat men vooral aandacht moet schenken aan een goede begeleiding met een correcte werklast, zonder de realiteit van de werkvloer uit het oog te verliezen. Artsen die zich inzetten om kwaliteitsvolle artsen op te leiden zouden hiervoor zeker mogen worden gecompenseerd. Boude uitspraken.
Blind in de zon staren
Bij een rondvraag van dwars aan de studenten geneeskunde van Universiteit Antwerpen stootten we bliksemsnel op een muur. Zo heeft de faculteit geneeskunde haar studenten aangespoord zich niet uit te laten over dit ongelukkig gelekte onderwerp. Afgezien van het feit dat het begrijpelijk is dat een faculteit als geneeskunde elke slechte publiciteit kan missen, is het verdacht dat er niet gereageerd mag worden op aantijgingen die zo duidelijk ingaan tegen de algemene reputatie van geneeskunde aan de universiteit van Antwerpen. Blijkbaar zit de geneeskundefaculteit van Universiteit Antwerpen dan toch iets of wat verveeld met deze zaak. Ook bij het decanaat bleef het oorverdovend stil. In haar opdrachtsverklaring uit 2002 schrijft de universiteit: "Universiteit Antwerpen erkent de student als volwaardige partner. Zij wil haar studenten vormen tot kritische en zelfstandig denkende mensen..." Dat steekt dan toch dik tegen. Alsof het licht van de zon ontkennen u niet zal verbranden. Wordt ongetwijfeld vervolgd.
Een reactie op dit artikel leest u hier.